Den un entrevista di Bon Dia Aruba cu Ursell Arends di partido RAIZ tocante nan deseo expresa pa participa den un plataforma pa reactiva economia, nos a discuti no solamente nan punto di vista, sino varios otro aspecto di e situacion den cual nos pais ta.

Primeramente nos a haci pregunta encuanto e reaccion di gobierno, mas specificamente Prome Minister Evelyn Wever-Croes riba e propuesta aki.

BDA: A tuma nota cu riba pregunta di prensa durante e rueda di prensa diario, a haci Wever- Croes e pregunta con e ta reacciona riba e propuesta di RAIZ, el a reacciona cu “nan ta bonbini den e plataforma cu gobierno a institui pa enfrenta e problemanan actual y futuro.” Kico ta boso reaccion como RAIZ?

Arends: “Di nos banda nos a manda un carta pa Promer Minister, expresando nos deseo di contribui, na momento di tambe expresa nos opinion publicamente. Nos a tuma nota di loke el a bisa y nos ta acepta esaki tambe. Nos no tabatin despues un comunicacion oficial pero esey por tuma lugar cualkier momento. Ta importante pa nos si cu e approach mester ta multisectorial y multidisciplinario manera nos a expresa tambe den nos comunicado di prensa. Esaki pa duna tur sector participacion pasobra tur ta afecta pa e crisis aki, y multidisciplinario pa profesionalnan di diferente disciplina por contribui na e plataforma aki. No ta trata di nos participacion como partido so, sino cu nos kier mira nos mihor expertonan, di Aruba, na mesa.

BDA: Den pasado reciente boso a dedica bastante esfuerzo na critica y accion contra e exceso di camber di hotel cu tabata den pipeline ainda; algo cu por a yega na 5.000 camber extra den e proximo añanan. Con boso ta mira e situacion ey awor?

Arends: “Pa practicamente tur hende ta mas cu logico cu bolbe na e situacion di antes ta hopi dificil, si acaso alcansable. En todo caso esey por dura varios aña pa yega na e punto ey. Mester tuma na cuenta cu nos tabata hayando un exceso na acomodacion turistico pasobra e inversionistanan aki ta mira e ocupacion halto di camber di Aruba, y nan kier un parti di esey, pero ta net esey pa hopi tempo no ta bay t’ey mas. Esun cu a cuminsa construi caba probablemente lo bay termina, pero lo mester deal cu e situacion di mercado manera cu e ta na e momento ey. Pa esnan cu no a cuminsa ainda, ta tempran ainda pa bisa kico nan lo haci. Un cos ta sigur, e Aruba pa cual nan tabata planea, no t’ey mas.”

BDA: E crisis den e sentido aki lo por tin su banda positivo anto?

Arends: “Den cierto sentido, sí. Pero cu esey nos no a remedia tur cos. Tabatin hopi mas cos cu tabata contribui na loke ta yama awor ‘overtourism’. Tuma por ehemplo e asalto cu tabata tumando riba naturalesa, paden y pafo di Parke Nacional. Ta absolutamente necesario cu ta bin mas regulacion pa e trafico cu vehiculo di tur tereno, cu ta destrui naturalesa y ta causa molester cu e zonido cu nan ta produci, tambe pasobra e gruponan ta bira demasiado grandi. Lo ta bon pa limita e tamaño di e gruponan y tambe cuminsa obliga e empresanan pa cambia pa motor electrico na lugar di gasolin. Tambe ta posible caba pa pone obligatoriamente GPS riba tur e vehiculonan aki pa evita cu nan ta sali di e camindanan unda nan mag core. Control riba cumplimento ta bira hopi mas facil. Tambe, mester limita e acceso na cierto areanan precioso, manera Conchi. Con bo kier laga 300 hende pa dia yega na e lugar ey? Ta imposible pa mantene e lugar cu un asalto diario asina. Igualmente nos mester dedica atencion na e naturalesa bao di awa tambe; nos parkenan marino cu ta importante pa nos mes y pa bishitante. Den e sentido ey un terminacion di e prohibicion di pesca cu harpun no ta e paso cu nos mester.”

BDA: Turismo ta tarda añas pa recupera, muy probablemente nos no lo tin un refineria mas; kico si nos ta bay haci? Nos ta papia decadas caba di diversificacion, pero no a mira nada?

Arends: “Ta p’esey tambe cu nos a bisa cu nos mester tur hende a bordo, pasobra no tin solucion facil den esaki. Claro cu no tin un alternativa di e tamaño y peso manera turismo, esey lo ta bay keda nos motor principal, pero cada oportunidad cu por tin pa diversifica, nos mester por probecha. Nos tin posibilidad pa aumenta nos produccion agricola bastante, pero cu e realismo cu e no ta bay duna nos poblacion di come den tur sentido, pero e por significa mas empleo aki na Aruba. Sin embargo, mester bin mas claridad ta di ki forma nos ta bay stimula esaki. Mester haci esaki bon, no cu nos ta keda importa un cantidad di producto toxico pa uso den agricultura, ban hacie na un manera saludable, sostenible.”