November 2024 minister di Defensa Hulandes, Ruben Brekelmans, a presenta e resultadonan di e investigacion historico realisa tocante un accidente di mortero (arma di artileria cu ta tira proyectilnan explosivo) na 1961 na Aruba. Den luna di december un persona a manda un carta den cual nan ta cuestiona e resultadonan di e investigacion y riba peticion di e secretario di e comision fiha pa Defensa, minister Brekelmans a reacciona riba e carta di 6 di december 2024.
Den un carta di dia 19 di december 2024, e secretario di e comision fiha pa Defensa a pidi e mandatario pa duna un reaccion, por escrito, riba e carta cu un persona a manda dia 6 di december 2024 tocante e descubrimentonan di e Instituto Hulandes pa Historia Militar (NIMH) den su investigacion riba e explosion di un mortero na Aruba den aña 1961.
E persona cu a manda e carta ta pone den duda e investigacion cu e NIMH a realisa. Den e carta e persona ta enfoca riba e documentonan cu NIMH a usa como fuente pa su investigacion y e extension di e metodologia usa. E ta trece dilanti tambe un relacion entre e accidente na Aruba y e accidente di mortero cu a sucede na Mali den 2016. Ademas, e ta expresa su decepcion tocante manera cu e investigacion di NIMH y e carta na Tweede Kamer di november 2024 ta duna atencion na e mariniernan cu tabata sirbi na e momento ey, incluyendo e militar nan cu a ricibi herida den e suceso na Aruba den 1961.
Minister Brekelmans a enfatisa primeramente cu e ta compronde cu e famia di e victimanan y otro hende por tin pregunta tocante e accidente aki. Ademas el a resalta e independencia y calidad cu cual NIMH a realisa su investigacion. El a remarca cu pa por ehecuta su investigacion na e nivel necesario, NIMH a usa un cantidad grandi di documento, incluyendo e documentonan cu e autor di e carta a colecta.
E mandatario a splica cu e investigacion cu e autoridadnan maritimo a lansa inmediatamente despues di e accidente na 1961 a conclui cu e causa tabata un carga di mortero demasiado rapido pa e cargador. Un di e pregunta esencial den e investigacion reciente di NIMH tabata si, basa riba e documentonan disponibel, por tin un otro splicacion pa e explosion di mortero. Den su investigacion, NIMH a examina posibilidadnan alternativo, incluyendo e posibilidad di un fayo den e material.
El a sigui splica cu manera a ser indica den e instruccion pa investigacion pa NIMH, a tene cuenta tambe cu e conclusionnan di e Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) tocante e accidente di mortero na Mali na 2016. E OvV a conclui den su investigacion cu e explosion tabata e resultado di e shock di e disparo, cu ta a crea koperazide den e tubo di shock, causando e granada pa explota den e tubo di e mortero.
Sinembargo, minister Brekelmans a agrega, NIMH a conclui den su investigacion cu no tin ningun indicacion cu e mesun cadena di causa por tabata aplicabel den e accidente di mortero na Aruba na 1961. Esaki ta nifica cu e splicacion di 1961, cu e suceso tabata resultado di e persona cu tabata carga e granadanan a carga dos granada na mesun tempo, ta keda e version mas probabel. Sinembargo, NIMH tambe a enfatisa cu no por exclui cu por tin otro factor cu a contribui na e accidente.
E mandatario a splica cu manera el a indica den su carta di 14 di november 2024, no ta posibel mas pa haci investigacion adicional riba tur circunstancia relevante ni e tipo di municion cu tabata den uso na e momento ey pasobra e investigacion di e tempo ey no tabata completo, locual ta nifica cu aworaki no por conclui cu seguridad total kico exactamente a pasa na 1961.
Tocante e accident na Mali na 2016, minister Brekelmans a enfatisa cu Defensa, den su reaccion na esaki, a implementa diferente garantia pa sigura cu e reglamentonan di seguridad pa municion ta ser estrictamente sigui. El a splica cu den e departamento di municion, a ehecuta un reorganisacion cu e meta pa reforsa seguridad. Esaki a resulta den un optimisacion di e proceso, e introduccion di protocolnan di seguridad mas estricto, y un expansion di capacidad y conocemento. El a agrega cu ademas un directiva special pa mehoracion di e politica di seguridad a ser estableci, y awor tin un entidad independiente, e Inspectie Veiligheid Defensie (IVD), cu ta encarga cu e supervision riba e sistema di maneho di seguridad den Defensa.
Pa loke ta e mariniernan cu tabata envolvi den e accidente na Aruba den 1961, e mandatario a indica cu den su carta di november a pidi despensa pa manera cu e autoridadnan maritimo tabata maneha e cuido di e famianan di e victimanan, cu den esey a laga hopi di desea. Segun e investigacion di NIMH, no tin indicacion cu e autoridadnan maritimo a laga faya den e cuido di e famianan di e militar nan cu a keda herida. E mayornan di e mariniernan cu a keda herida a ser informa den un periodo cortico despues di e accidente tocante e estado di nan yiu y e causa di e suceso.
“Mi ta haya importante pa ripiti aki cu e mariniernan cu tabata envolvi a cumpli cu nan tarea conforme nan conocemento y nan responsabilidad na e momento ey,” minister Brekelmans a resalta.
Por ultimo el a indica cu e investigacion di NIMH, of cualkier otro investigacion, no por duna respuesta na tur pregunta cu e autor di e carta tin tocante e suceso na Aruba, y cu e ta compronde e decepcion di e persona door di esaki.
Den su carta anterior, e mandatario a reconoce cu e investigacion di 1961 a yega na un conclusion na un manera demasiado rapido, lagando algun pregunta importante sin respuesta. “Mi ta convenci cu e NIMH a haci tur esfuerso posibel pa trece claridad tocante e suceso na Aruba y a inclui tur documento disponibel den su investigacion. Lamentablemente, despues di 64 aña, no ta posibel mas pa lanta conclusionnan definitivo tocante kico realmente a pasa den e suceso di 1961,” el a finalisa.