Ayera mainta Fundacion SIKI Aruba a tene un conferencia di prensa pa anuncia e curso “Con pa goberna un pais”. Jayburtt Dijkhoff, presidente di e fundacion a elabora ariba kico e curso ta encera y kico ta e meta principal cu kier logra cu esaki.

Dijkhoff a splica cu e curso aki ta e prome curso cu ta completamente independiente, no partidista, basa riba ciencia tocante kico ta e sistema poltico, democratico y pa e estado di derecho cu tin na Aruba.

“E ta algo cu fundacion SIKI kier lansa pa cambia e panorama di Aruba mirando cu nos ta yegando un punto hopi critico pa e situacion di nos pais,” el a indica.

Representante di Sindicato TOPA tabata presente pa demostra nan sosten pa e curso aki.Dijkhoff a menciona cu e fundacion a invita varios stakeholder den diferente sector, entre otro politico, economia, educacion, sindicato, pero un organisacion so a responde y demostra su apoyo abiertamente.

Durante e conferencia di prensa Fundacion SIKI y Sindicato TOPA firma un Momerandum of Understanding (MoU) den cual ta indica cu sindicato TOPA ta sostene e curso y e meta di esaki.

Dijkhoff a splica cu un di e motibonan principal di e curso aki ta cu e investigacion cu Fundacion SIKI a haci ta indica cu tin un cultura di miedo y un cultura di desconfiansa na Aruba.

E cultura dimiedo aki, el a indica, ta riba henter e liña di tur organisacion, tur persona, tur famia, na Aruba. E cultura di miedo aki kiermen cu personanan no ta papia zomaar den publico tocante su opinionnan y no tin e confiansa pa vocifera of expresa e preocupacionnan cu ta biba den pueblo, sin considera prome con e ta bay expresa esakipa no tin ningun represaria

Di otro banda, el a sigui splica, tambe tin un cultura di desconfiansa. Esey kiermen desconfiansa di pueblo pa gobierno, cual el a señala hopi biaha ta refleha tambe den e comportacion di voto, comportacion tambe den e sentido cu ta busca ministernan pa ayudo.

El a resalta cu gobierno mester tin procesonan transparente na luga cu e ciudadano por bay na un departamento y sa kico e por spera, kico ta su derechonan, den ki tempo e por haya un contesta y no depende mas di e asina yama “nepotismo”.

Dijkhoff a remarca cu den gobierno mes tambe por wak den e ultimo 40 aña cu tabatin, y tin ainda, un desconfiansa tambe entre e partidonan politico, pero tambe entre epropio ministernan den tur gabinete.

“Berdad nos tin un gobierno, pero manera e dicho ta bisa “juntos pero no revueltos”, hunto pero no uni. Hunto como gobierno, un palabra, pero hopi biaha esey ta haci cu cada ministerio ta un isla riba su mes. Esey tin como consecuencia no tin un maneho integro y hopi biaha e vision ta keda cada cuater aña, esey ta desastroso pa nos pais den e casi cuater decada cu a pasa,” el a subraya.

El a indica cuinvestigacion cu e fundacion a haci ta mustra esey tambe, cu Aruba a yega na un punto cumester cambia e manera di pensa y e manera di traha.

Esaki ta importante pa pueblo di Aruba, el a resalta, ta pa motibo di tres punto. E prome, segun el a splica, ta cu autonomia di Aruba ta na peliger. El a señala cu investigacion aki ta demostra cu Aruba “ta basicamente bou di un curatela cu yama Landspakket.”

El a destaca cu e curatela ey no a cay for di shelo pasobra si pais Aruba lo a traha den un manera uni y integro manera cu e principionan di democracia y estado di derecho ta bisa, Aruba lo tabatin reserva suficiente pa por enfrenta un crisis.

Pero, el a señala, rapport tras di rapport ta mustra cu no ta di awo Gobierno di Aruba mester haci algo pasobra economia ta debil y vulnerabel, y tin hopi cos cu por wordo haci, pero e sistema di politica a haci cu na dado momento e sistema a bay for di balansa. “Si sigui asina e autonomia ta bay keda perde su forsa y no ta descarta, cu un dado momento lo termina mescos cu BES, pero bou otro nomber. E contenido di nos autonomia ta bay keda bay atras,” el a agrega.

E di dos punto cu Dijkhoff a referi na dje ta cu e situacion financiero di Aruba ta “sumamente precario”, el a resalta. El a menciona cu tin varios rapport tabisa esey y den e investigacion e fundacion a haci uso di rapportnan manera di ARA, Raad van Advies y veredictonan di hues unda ta sentencia ex ministernan pa soborno y mal uso di poder.

El a destaca cu e ta punto den cual e parti financiero ta refleha e problema y fayonan den e sistema, fayonan grandi integral cu mester traha riba dje.

Dijkhoff a referi na e rapport di ARA den cual nan ta bisa cu ningun gabinete noa logra yega na solucionnan structural y no a tuma medidanan necesario. El a menciona cu e rapport ta bisa tambe cu no tin control riba e situacion financiero y cu mester bin un cambio completo den e maneho di e pais.

Por ultimo, el a splica cu e curso aki ta importante pa cada ciudadano siña con por cambia e situacion aki pa por tin un sociedad berdaderamente husto.

El a sigui splica cu den investigacion tambe ta mustra cu Aruba a copia na aña 1986, cu e Status Aparte, varios punto di e Constitucion di Hulanda pa tin su propio Constitucion y propio economia. Algun di nan tabata e puntonan pa tin un parlamento di 21 persona cu ta representa e pais, pa tin un gabinete di ministernan cu ta traha pa sirbi pueblo y tambe tin derechonan humano ankra den e Constitucion.

Segun Dijkhoff, niun di tres noa funciona. El a remarca cu pa loke ta parlamento, rapport tras di rapport ta bisa e ta un“stempel parlament”, unda ciudadanonan ta vota supuestamente pa parlamento, pero den practica ta vota pa eministernan.

“Nan ta schuif door bay den gobierno y esnan cu no tin voto democratico ta schuif bay representa pueblo. Esaki ta crea un nepotismo structural caminda no ta vota na interes general na prome luga, pero mas bien ta vota pa interesnan di un idealogia,” el a indica.

Esey, el a resalta,a hiba na varios consecuencia negaivo. El a menciona cu e ministernan mes hopi biaha no ta mantene nan mes na tur regla y hopi biaha no tin conocemento di e Estado di derecho manera mester ta y no ta traha hunto tampoco manera un gobierno pa e interes di pueblo.

Por ultimo, el a indica cu pa loke ta e derechonan humano, te ainda no a saca ningun rapport pa Aruba den su totalidad. El a subraya cu si lo mester saca un rapport di esaki, e lo ta un “dikke onvoldoende”.

El a señala cu na Arubatin violacion di varios derecho humano y esey ta haci cu Aruba no ta bay den un direccion caminda tin igualdad, caminda mester lucha contra discriminacion y trata di yega na un sociedad husto y inclusivo pa tur hende.

“Tur cos ta cuminsa cu educacion. Educacion ta haci cu nos por realisa e embergadura di e problema y tambe cu nos por cuminsa traha pa un cambio pa un miho Aruba. Un Aruba mas briyante. No tur cos a bay malo den pasado, pero si tur cos por bay miho awo y pa e siguiente generacion,” el a enfatisa.