Mediante un comunicado publica ariba nan pagina di Facebook, Departamento di Agricultura, Cria y Pesca, Santa Rosa Aruba, a adverti agricultornan pa tene cuenta y haci control pa e virus Pispis, cu ta ataca matanan di Papaya.

E departamento a indica cu na multiple ocasion agricultornan ta mira nan matanan cu tipo di plaga cu por causa daño na e cultivo of cu kisas por transmiti tambe tipo di malesanan di mata.

Como departamento responsabel Santa Rosa Aruba ta informa productornan local ariba cualkier plaga of virus cu por causa daño nan na cultivo. Un di e virus nan cu ta activo den e ultimo temponan aki por ta e Papaya Mosaic Virus (PMV) y Papaya Ringspot Virus (PRV).

Santa Rosa ta splica cu PMV y PRV, na Papiamento conoci como ‘Pispis’ origina di India, ta un virus cu un ciclo di bida no comun y compleho cu ta dun’e habilidad pa multiplica den tempo relativamente corto y crea un populacion masha grandi. Nan por sobrevivi periodonan di secura como webonan fertilisa cu ta wordo pega na retoñonan of otro parti di mata.

E tipo di Pispis cu Santa Rosa ta referi na dje ta di color blanco ta concentra mas na e parti abao di e blachi mata di Papaya. PMV ta afecta e blachinan di Papaya y esakinan ta cuminsa haya varios mancha geel cual na su turno ta causa PRV.

Esaki ta causa tambe cu e blachinan ta cuminsa deforma y mustra dobla y machica y e manchanan aki ta aparece riba e fruta tambe y por reduci e produccion di e fruta di Papaya te na 85%.

E tipo di virus aki cu ta wordo transporta via di vruminga pa otro matanan cu ainda no tin e virus.

Den caso cu un mata tin e virusnan aki, Santa Rosa Aruba ta recomenda cu mester elimina y deshaci di e matanan contagia completamente ya cu e PMV y PRV no tin cura.

Pa elimina e mata debidamente mester coba y kita e mata completamente for di den tera y evita pa malesa sigui plama na e otro matanan den vecindario. Despues mester kima tur locual cu wordo corta of ranca for di tera pa caba cu e virus.

E departamento ta indica cu te na e momentonan aki no tin ningun tipo di pesticida biologico pa combati e virus aki. P’esey nan ta recomenda pa controla e matanan regularmente riba e sintomanan di e virusnan aki.

Santa Rosa ta remarca cu ta importante tambe pa mantene e hermentnan cu ta wordo usa limpi y si den caso cu usa e hermentnan aki riba un mata infesta, mester percura pa desinfecta esaki prome cu us’e riba un mata no infecta.