Nos por nota cu e prome gram di alivio pa pueblo y esnan di menos recurso a cuminsa tuma su forma, esta den e bahamento di belasting y hisa pensioen di SVb. Awo mi fuentenan halto den Cocolishi a duna mi di conoce cu lo bin subsidio pa haci cas energie-zuinig y bin cu panel solar. E combinacion aki di hisa entrada cu medidanan hopi precies di stimula uitgave beneficioso a largo plaso ta uno sumamente positivo den mi bista.

Mi speransa ta cu den e añanan binidero por wak hopi mas di esaki, esta pa finalmente e sector hotelero/condominio/vacation rental cuminsa paga nan fair share na nos comunidad pa prome stapnan grandi. Den e segundo stap bin cu maneho pa stimula pueblo pa haci uitgaven cu nos tur sa ta beneficioso, manera haci cas energie zuinig & cu solar panel.

Por hiba esaki den otro formanan tambe manera di introduci “Sin Taxes” (cu na Ingles ta nifica impuesto riba pica), pa uitgaven cu nos tur sa cu no ta den nos beneficio personal of di nos comunidad. Pensa riba compras manera alcohol, tabaco, pero tambe uso di casino door di local. Dushi cu esakinan por ta, nos cu esakinan no ta nada positivo y mester wordo demotiva riba nivel social.

Un ehempel Hulandes menos conoci di esaki ta na e sportcentrum “Pappendaal”, unda tin un impuesto super halto riba cuminda cu ta cay den categoria di “Fast Food”, pero na mesun momento tur entrada di esaki ta wordo inverti den subsidia fruta y berdura. Tur local na Aruba sa cu pa come saludabel, hasta si un persona kier, ta simplemente impagabel. Na mesun momento tin restaurant “Fast Food” casi cada 100 meter riba nos isla. Come junk food leu a leu ta placentero naturalmente, pero awo e balans ta completamente fout.

E combinacion por ehempel di bin cu “Sin Taxes” pisa riba tur forma di consumo, cu mi lo bisa simplemente pakico e ta cu ta BON MALO, y na mesun usa tur entrada di esaki pa haci mas pagabel tur forma di consumo cu nos sa cu ta BON cu subsidio ta uno cu por duna fruto hopi potente.

Por ehempel den un forma directo, bahando consumo di alcohol ta reduci accidentenan di trafico y ta reduci crimen den forma casi directo. Pero riba largo plaso nos ta wak reduccion grandi den malesanan cronico cu abuso di substancia ta trece, cu lo yuda haci pagabel nos sistema di salubridad, cu ta den cay den otro bou su mesun presion. Si na mes momento haci cuminda saludabel mas pagabel, e lo tin literalmente frutonan grandi directo y pa futuro generacion tambe.

Ya cu nos ta papia hopi biaha di taboenan den e columnanan aki. Ban papia di un taboe, cual ta e crisis di Casino & compra di Lotto bou local aki na Aruba. Bo no tin cu ta un PhD di Leiden pa realisa cu no tin nada positivo pa e individuo y principalmente pa sociedad di haya hende ta campa den Casino y kima entrada en/of uitkering pa cosnan cu por wordo usa den maneranan hopi hopi mas positivo. Pa e sector hotelero y pa turista cu kier simplemente kima nan spaargeld, esey ta “fair game”. Pero e vicio di gambling bou pueblo mester wordo aangepakt. Y su aanpak ta uno hopi simpel: bin cu un “Ultra Tax” riba tur ganashi cu ta bin di gambling pa local.

Na su luga mester bin cu un spaarfonds cu un persona por usa pa haci cosnan nice si desea, of miho ainda inverti den nan cas, modo di entrada y/of negoshi. Un ehempel masha ilustrativo di un spaarfonds ta esun di Noruga. Mas cu 50 aña pasa, na luga di kima e placa, Gobierno di Noruega a bin cu un SpaarFonds Nacional. Awo letterlijk e “spaarpotje” aki ta mas cu 1 TRIYON US Dollar den tamaño. Cada persona cu nace awe na Noruega ta un miyonario riba nivel nacional.

Ami pa un prefera un sociedad unda tur hende nan cas ta energie-zuinig, entrada/salario ta halto y cu mi yiunan ta nace miyonario, versus wak e tragedia individual cu vicio ta trece y pa tur e potencial perdi pa nos como sociedad.