(Caribisch Netwerk) – Cu su fundacion Branch Coral Foundation, Max van Aalst, un biologo bibando na Corsou, ta cuminsa un proyecto piloto pa recuperacion di coral celebral cu ta den peliger di extincion. Cu su proyecto e no kier solamente recupera coral, pero trece bida nobo den e ecosistema di henter e rif di Corsou.

E proyecto di Van Aalst ta enfoca riba crecemento di coral di celebro; un especie cu antes tabata abundante rond di e rif na Porto Marie, pero cu awor casi a disparce. E causa: un malesa agresivo yama Stony Coral Tissue Loss Disease (SCTLD). “E malesa aki ta mortal y ta plama hopi liher. Henter un colonia por muri dentro di dos siman.”

E coralnan cu ta keda awor por ta mas resistente. Ta p’esey Van Aalst ta selecta fragmentonan di coral cu a sobrevivi. Usando un metodo yama microfragmentacion, esaki ta ser corta den pidanan chikito y cultiva den un cultivacion bou di awa. “E pidanan aki ta crece te cu cuarenta biaha mas liher cu normal. Ora nan ta grandi suficiente, nos ta planta nan back riba e rif.”

Un permiso ta necesario pa por recoge e coral. Esaki ta ser percura pa gobierno di Corsou. “A tuma lunanan pa pone tur cos na su lugar,” Van Aalst ta bisa, “pero ta crucial pa e tipo di proyectonan aki ser haci na un manera controla y responsabel.”

Educacion y colaboracion

E Branch Coral Foundation ta traha segun tres pilar: cultivacion di coral, educacion y colaboracion. “Nos ta traha cu boluntarionan, dunando informacion y purba di envolvi esnan cu ta traha politica y otro organisacion. Pasobra si nos solamente reemplasa coral sin atende e causa, lo ta mescos cu mop e vloer cu cranchi habri.”

E problemanan local di mas grandi? “Awa contamina, desaroyo di costa y desaparicion di mangel. Awa contamina ta trece malesa, ta conduci na florece di alga y ta stroba e balansa delicado di e rif. Nos ta lobby pa un mihor maneho di awa di desecho y politica duradero di costa.”

Speransa den tempo scur

E proyecto a caba di cuminsa, pero e prome resultadonan ta prometedor. “E coralnan cu nos a pone back siman pasa tur ta na bida ainda y bon pega. Esey ta un exito chikito pero importante. Y mi sa cu e ta funciona. E coralnan cu nos a planta tres aña pasa awor ta casi dos meter cuadra di tamaño. Esey ta duna mi speransa.”