Diabierna ultimo, durante sesion di instalacion, presidente di Corte Comun di Husticia, mr. Mauritsz de Kort, a duna un discurso. Durante esaki, el a resalta e problema di stress hudiciario.
Bayendo riba e topico di bienestar, De Kort a reflexiona cu e bienestar di hues como profesional y como colega ta un pre-rekisito pa por desempeña nan debernan hudicial cu integridad. De Kort a nota cu luna pasa, Nacionnan Uni a declara dia 25 di juli como Dia Internacional di Bienestar Hudicial. “Un dia cu awo ta bay keda “celebra” anualmente pa crea conscientisacion tocante bienestar den nos trabao. Y e Asociacion Caribense di Oficial Hudicial (CAJO na Ingles) – di cual nos Corte ta un Miembro – tambe a emiti un declaracion importante riba esaki fin di aña pasa: bienestar ta crucial pa hues y personal di corte por traha cu integridad.”
De Kort a nota un estudio global mustrando cu reduccion den bienestar ta conduci na trabao menos eficiente, huicionan di calidad mas pober, menos confiansa den e hudiciario, reduccion di acceso na husticia, reduccion di integridad y menos husticia procedural. “Ora nos bienestar ta bao presion, e propio fundeshi di husticia husto y independiente ta afecta,” el a nota.
Pues e ta boga pa mas atencion riba bienestar. “No pasobra nos ta pa definicion carga cu nos trabao – no preocupa! Nos ta haci nos trabao cu un amor pa ley y cu pasion y compromiso personal profundo.”
“Pero na mes momento, hopi biaha nos ta traha den circunstancia cu otro profesional no ta experimenta. E trabao di e hudiciario tin biaha por sinti manera un huicio Solomonico – y esey por trece presion tanto social como personal. Wowo di sociedad ta riba nos. Esey ta bin cu e trabao. Pero toch por experiment’e como presion agrega. E naturalesa di nos trabao por e ora ta stresante. No pa nada tin un termino specifico p’e: stress hudicial.”
El a bisa cu tambe ta experimenta e stress hudicial dentro di Corte, cu por bin di e naturalesa of intensidad di un caso, of causa pa e peso di e cantidad di caso cu nan ta trata, of pa e cambio den dinamica social. Corte ta bin operando cu e mesun marco financiero y organisacional pa 15 aña, mientras e trabao a aumenta significantemente, y ta mas compleho. “Demasiado trabao, demasiado presion y no tin suficiente tempo ni recurso,” De Kort a bisa. “Como resultado, tin biaha nos ta laga di desea pa nos pueblo – nos ta burn out nos mes.”
El a menciona cu maske e huesnan y otro colega ta extremadamente leal y obediente, ora nan bisa simplemente cu no tin energia of tempo pa tareanan adicional, ta imposible pa ignora e señalnan. “Mientras tanto, e tareanan adicional ta implacable,” De Kort a nota, detayando algun di e tareanan cu e huesnan tin.
“Pues ora un hues bisa memey di tur esey, ‘mi no por logra mas’, e ora algo ta berdaderamene malo. E fundeshi no ta sano.”
Pa e motibo aki a haci un estudio riba stress hudicial, den cual a saca afo cu tin falta di personal na tur nivel. Gobiernonan di e paisnan mester duna sosten y inverti mas den hudiciario y e cadena di husticia den proximo aña, no solamente pa bienestar di e trahadornan hudicial sino pa sociedad henter.
De Kort a bisa cu ta complaci cu e ambicion di e gobierno nobo na Aruba, ya cu e acuerdo di coalicion nobo ta declara literalmente cu “mester trece e capacidad di tur institucion hudicial na standard pa nan por ehecuta nan debernan efectivamente.” Pero el a laga cla si cu “mas fondo riba su mes no lo resolve tur nos problema,” pero cu un presupuesto mas halto “por trece nos structura salarial den orden y bira significantemente mas atractivo pa talento Caribense.”
Finalmente, el a pone responsabilidad riba cada colega di hudiciario. “Cuida di otro y manene solidaridad… no bula den suposicion facil tocante otro, sino expresa nos mes abierta- y honestamente (…) Pues, cuestiona otro, ta abierto y curioso,” el a curasha.