En conexion cu e tema supervision financiero y e presupuesto complementario cual tratamento a tuma luga e siman aki den un reunion publico, parlamentario independiente Ryçond Santos do Nascimento a considera oportuno pa comparti un resumen di e maneho financiero publico cu Aruba a conoce desde Status Aparte pa ilustra e motibo di pakico nos ta awe caminda nos ta.

Finanzas desastroso desde 1986

T’asina cu desde 1986 Aruba nunca tabatin un ciclo presupuestario na ordo, cu a cumpli cu e leynan di control financiero. “Nunca a entrega presupuesto na tempo, ningun gobernacion a cumpli cu nos ley di contabilidad ora di ehecuta presupuesto, nunca a presenta presupuesto complementario na ora y aña tra’i aña a stroba Algemene Rekenkamer di hiba un control debido y entrega bek na Parlamento na ora,” asina Santos do Nascimento a expresa.

E realidad di Aruba ta cu nunca tabatin un administracion financiero na ordo, loke ta obliga bo puntra kico Parlamento a haci tur tempo. “Ki dia Parlamento a manda un minister di finanzas cas pa motibo di mal maneho financiero? Ki dia a wak parlamento manda minister president of gabinete cas pa motibo di mal gobernacion financiero? Nunca,” el a añadi.

E ta haya cu ta obvio e ora cu e parti democratico di Aruba simplemente no ta funcionando; e budgetrecht di e parlamento di Aruba simplemente no ta funcionando y esey ta pasobra desde 1986 puro ja knikkers sinta den Parlamento.

AVP cu MEP hunto ta tuma hende haci desde 1993

A recorda ademas cu Aruba a haya su Status Aparte pa bira independiente na 1996. Sinembargo, ni Henny Eman, ni Nel Oduber tabata kier independencia y a lobby cu Hulanda cu a bay di acuerdo pa scrap independencia for di Statuut, bao condicion cu administracion financiero ta e asunto cu lo keda papia di dje. Esey ta e protocol cu AVP y MEP hunto a firma cu Hulanda na 1993.

Mas aleu, ta Nel Oduber mes a manda carta pa gobernador pidiendo Reino pa interveni contra e gobierno di e tempo ey y ta e MEP di Evelyn Wever-Croes a produci e documento Feestvierend ten Ondergaan pa pidi Hulanda interveni. Den un carta nan ta bisa explicitamente cu e intervencion di Hulanda na 2015 tabata na su luga y necesario pa Aruba. Sinembargo, awo kier hiba otro tono. AVP y MEP ta brasa otro bek contra supervision. Dicon? Pasobra nan kier pa e fiesta sigui.

Santos do Nascimento: “Pero si nos kier tin un pais pa nos yiunan y pa nos nietonan, un pais cu ta duna oportunidad di berdad, no e sistema di enseñansa actual y di trabou cu ta un desaster, y un pais caminda e ciudadano y comerciante por tin perspectiva diferente, nos mester actua diferente.” P’esey ta importante cu nos tin supervision financiero. MEP y AVP mes den pasado hopi biaha a manda carta pa Hulanda confirmando cu nan ta haya supervision importante.

Futuro di nos yiunan y nietonan ta rekeri bon administracion

Por ultimo, e parlamentario independiente ta desea pa pueblo no lubida cu ta e locura di e dos partidonan aki a crea un debe di 6 biyon florin cu ta nos debe nacional. Anto bo tin un gobierno cu ta ranca hopi placa di e pueblo, mas o menos 1 biyon florin pa aña via impuesto y invoerrechten, pero cu no kier tin su administracion financiero na ordo. Si nos kier pa nos yiunan y nietonan tin un chens pa ta prospero, mester traha riba bon gobernacion cu urgencia. Sin bon gobernacion servicionan di gobierno lo sigui ta di un calidad inferior, enseñansa lo sigui ta un desaster y e ciudadano lo no tin ningun perspectiva pa transforma su salario di 2.500 florin den uno di 5 mil florin of mas.