Comunidad henter di Aruba a keda den shock ora videonan a bay viral na unda por mira leidsternan di e creche “Pasa Dushi Pasa Pret” ta maltrata e mucha- y babynan y te hasta tin un voice note tambe a circula na unda un di e leidster ta indica cu e la dal un mucha cu slof pasobra e ta haci mala mucha.

E caso indignante aki a hala atencion di basta hende incluyendo e minister encarga cu Husticia y Asuntonan Social, Rocco Tjon, ken ayera mainta den un conferencia di prensa a contesta basta pregunta cu a bin dilanti tanto pa su persona como pa Sue-Ann Ras ken ta encarga cu Departamento di Mucha y Hoben (DMH) y a duna informacion pa loke ta trata centronan di cuido di mucha y e ley di Kinderopvang.

Minister Tjon a splica cu nan tabatin conocemento for di algun siman caba di e imagennan cu a bay viral dos dia pasa e cual ta un hecho condenabel y cu DMH a actua mesora colaborando cu Jeugd Zeden Politie (JZP) caminda detencionnan a tuma luga.

“Ta hopi importante pa laga e investigacion cana su caminda y obviamente na final di full e proceso, un hues lo dicidi kico ta e castigo cu lo wordo duna.” Minister Tjon a señala.

Di mesun manera, el a sigura cu un di e pasonan cu nan a tuma tin relacion cu e incidente aki e cual ta pa percura pa e ley regula e parti di Kinderopvang y e parti di crèche cu a ser trata den Parlamento di Aruba cu tambe a ser aproba, banda di esey a introduci un Departamento di Mucha y Hoben.

“Mi kier ta critico pasobra hopi di esnan cu ta puntra nos pa actua aworaki, juist tabata contra introduccion di e ley aki tambe, mi ta kere cu aworaki nos ta wak su necesidad,” el a bisa.

E importancia di e ley segun el a expresa, ta pa eleva siguridad pa e muchanan y nan kier logra esey a base di diferente angulo caminda e ley aki ta toca tur e diferente criterio cu un crèche mester tene nan mes na dje, como por ehemplo, e parti di infrastructura of higiena, e plan con ta bay guia y educa e muchanan den e parti pedagogico pero tambe riba e parti di cuanto leidster mester tin den un crèche pa tanto mucha cu nan tin.

Minister Tjon a haci un yamada na tur persona cu a tuma nota di algo of a señala algo cu no ta bay bon den un crèche pa meld, igualmente cu a ser haci den e caso reciente aki segun ley y teniendo na cuenta cu procedura unda a logra actua mesora.

Pero un di e retonan cu nan ta presenta den e departamento ta tekort di personal unda e minister a sigura cu den añanan dilanti nan lo sigui fortifica e departamento cu mas personal y pa e motibo ey tin un plan extenso cu DMH a traha den colaboracion cu Cuerpo Policial unda Polis di Bario ta asisti nan y ta ehecuta e diferente controlnan.

Den henter e discusion publico aki, a bin dilanti e pregunta di pakico no ta cera e crèche en cuestion of kita su vergunning, pa esaki minister Tjon a splica cu mester compronde cu a base di e ley aki nan a introduci un vergunningenstelsel sinembargo, e minister mes a confirma cu e crèche aki no tabatin un vergunning.

Ta considera cu pa trek un vergunning, esey ta e ultimo paso segun e ley ta bisa. Prome cu yega na e paso ey e crèche mester a haya diferente multa of den caso cu ta pone e bida di e muchanan den peliger.

Loke minister por haci den caso aki ta pa duna un orden inmediato cu e crèche mester sigui pa kita cierto puntonan cu por causa peliger di inmediato y e orden aki ta valido pa shete dia, e ta a base di un investigacion cu mester tuma luga y un inspectie rapport cu DMH lo skirbi a base di informacion cu ta drenta. Banda di esey tambe e minister por duna un aanwijzing, pero esey ta algo mas structural unda ta brinda e crèche en cuestion, espacio y tempo pa drecha cierto situacionnan cu no ta causa peliger pero si mester remedia esey pa nan por cumpli cu e rekisitonan di e ley.

Di su parti, Sue-Ann Ras di Departamento di Mucha y Hoben a sigura cu pa e ley aki drenta na vigor tabata crucial pa cierto LBHAM tabata na su luga, un di nan tabata e aspecto di keho na unda mester a traha un proceso interno y externo pero tambe con nan ta bay actua na momento cu nan tin e keho, “esaki ta lo cual a tuma luga den caso specifico aki, e kehonan a drenta, pero kehonan no mester drenta via Facebook, nan mester drenta via e departamento.” El a comenta.

Ademas, el a enfatisa cu e Codigo di Proteccion t’ey pa centronan di cuido y esey ta nifica cu si e centronan di cuido ta wak cu e muchanan ta neglisha, crèchenan tambe por haci uso di Codigo di Proteccion, nan ta yama e DMH, cana e cinco paso cu mester tuma y si mester meld e mayor, nan tambe lo meld e mayor.

“Esaki no ta e prome crèche y no lo ta e ultimo pero esey ta e trabou cu nos ta bin ta haci tambe pa supervisa, ta sumamente importante pa nos por tin bista y pa nos por tin entrada den e centronan di cuido y esey ta lo cual a inicia diamars ultimo.” Ras a declara.

Casonan di maltrato di mucha ta bin tumando luga for di basta tempo, un di nan tambe cu a causa impacto ta esun di Baby Noah na maart 2022, e tabatin 4 luna na momento cu el a fayece mientras e tabata bao cuido di e mesun crèche di e caso aki.

Pa esaki, Bon Dia Aruba a puntra minister Tjon si nan no ta sinti cu ta falta algo pa loke ta trata e cuido di muchanan den un crèche debi cu e voice note y videonan cu a bay viral tabata mustra y ilustra con e trato pa e babynan di e crèche aki tabata ta y cu no ta “normal” pa un leidster trata un mucha di e forma ey, si tin pensa di implementa testnan psicologico pa esnan cu ta eherce e trabou delicado aki.

Minister Tjon a contesta cu “mi ta compronde e preocupacion tambe, mi ta aplaudi si cu tin hopi speelschool cu ta haci un tremendo trabou, nos no mester lubida e parti aki, ora cu nos mester confronta cu un incidente asina bo ta enfoca mas tanto den e parti ey, e cual mi ta compronde, pero di otro banda tambe nos tin diferente leidster cu tin mas cu 30 aña di experiencia. DMH ta colabora cu e diferente crèche y nos ta enfoca riba tur e diferente aspecto manera infrastructura, pedagogico y inversionnan den personal mes pa por garantisa cu e personanan aki ta apto pa e materia. Pa haya vergunning, e crèchenan no por tin un pasado penal y asina ta tene cuenta cu tur aspecto.”

Tambe, minister a trece dilanti cu for di 1998 e problematica aki a ser señala den diferente rapport cu ta alerta di e situacion cu por a ser crea si e no por ser regula y cu awor despues di 20 aña e ley aki a ser aproba.