Recientemente, Oficina Central di Estadistica, CBS a comparti su Statistical Overview of Aruba. Den esaki a comparti datonan importante riba mercado laboral.

Despues di varios aña di interupcion causa pa pandemia di Covid-19, mercado laboral di Aruba a haci un recuperacion notable pa 2023. Empleo no solo a recupera, sino den algun segmento clave, a hasta surpasa e nivelnan pre-pandemia. Toch bao di esaki tin un panorama matiza di cambionan generacional, gapnan persistente di genero, un sector publico den reduccion, y inactividad hubenil persistente. Datonan di CBS y Banco Central di Aruba ta revela tanto progreso y areanan di preocupacion cu ta bay duna forma na resiliencia economico di e isla bayendo dilanti.

Empleo ta recupera forsa pre-pandemia
E cantidad total di persona emplea na Aruba na 2023 a alcansa 54,523, un aumento for di 43,672 na 2020 den peak di e pandemia. Esaki ta marca un regreso na nivelnan mira ultimo na 2019, tempo cu empleo a peak na 55,445.

E tasa general di empleo a aumenta na 60.2%, un aumento di casi 10 punto porcentual riba e 50.5% registra na 2020. E recuperacion aki ta demostra e resiliencia di mercado laboral dilanti shocknan externo, particularmente esnan relaciona na interupcionnan den turismo y medidanan di lockdown durante pandemia.

E recuperacion ta impulsa principalmente pa e poblacion central den edad di traha (25-44 aña), cu e tasa di empleo a recupera na 84.9% – igualando e peak di 2019. E grupo aki ta keda e pilar di forsa laboral Arubano, tanto den cifra absoluto (22,626 emplea na 2023) y den tasa di participacion (78.6% na 2023).

Den contraste, e grupo di 15-24 aña ta keda bao presion. A pesar di un aumento den desempleo for di 2,341 na 2020 pa 4,272 na 2023, e tasa di empleo pa e segmento aki ta keda na apenas 35.7%. Mientras esaki ta marca un mehoracion solido for di 20% den pandemia, e ta apenas marginalmente mas halto cu e tasa pre-pandemia na 2019 (35.5%), sugeriendo cu e bareranan structural pa empleo hubenil ta persisti.

Hubentud luchando cu inactividad halto
Maske desempleo hubenil a baha skerpi – di 25.9% na 2020 pa 11.1% na 2023 – e tasa general di inactividad entre hoben ta keda alarmantemente halto. Segun cifranan di 2023, mas cu 5mil individuo entre 15-24 aña di edad ta particularmente notorio: 79.5% pa homber y 82.6% pa muhe. Esaki ta sugeri un participacion significante di hoben no ta ni traha ni ta buscando trabao activamente.

E tendencia aki ta punta riba posible problemanan manera oportunidadnan limita di trabao pa trahadornan entry-level, mal alineacion entre educacion y demandanan di mercado laboral, of descurashamento pa motibo di incertidumbre economico. Si no atende esaki, un actividad halto asina entre hoben por resulta den falta di participacion den mercado laboral a largo plaso, y oportunidadnan perdi pa productividad economico.

Muhenan lider den recuperacion laboral
Un di e cambionan mas notable en forsa laboral ta e rol di hende muhe den impulsa e recuperacion post-pandemia. Na 2023, muhenan a conta pa 27,322 di poblacion emplea na Aruba – pasando homber (27,201) pa prome biaha den añanan recien. Esaki ta un logro significante, considerando cu muhenan a sufri impacto desproporciona den e etapanan inicial di pandemia.

Muhenan den mita di nan carera en particular ta sobresaliendo den mercado laboral. Tasanan di empleo pa muhe entre 30-44 aña di edad a varia entre 82.2% y 83.3%, casi igual cu e hombernan. E cifranan aki ta sugeri un aumento den integracion di muhe den mercado laboral, potencialmente impulsa pa areglonan di trabao mas accesible of flexible den era post-Covid.

Sinembargo, e gap di genero ta persisti den participacion. Na 2023, e tasa di participacion den forsa laboral tabata 67.8% pa homber y 58.6% pa muhe, un diferencia di nuebe punto porcentual. Mientras cu empleo di hende muhe ta aumentando, sosten continuo den politica – manera acceso na cuido di mucha, proteccion pa zwangerschapsverlof, y practicanan di contratamento di igualdad di genero – ta bay ta necesario pa cera e gap aki totalmente.

Trahadornan mas bieu ta bolbe, pero inactividad ta continua

Empleo entre e grupo 45+ a alcansa 27,625 na 2023, representando un recuperacion completo for di e caida den pandemia di 23,193 na 2020. E tasa di empleo pa e grupo aki a subi back na 53.2%, e mesun nivel cu na 2016. Sinembargo, un preocupacion principal ta e inactividad economico persistentemente halto entre adultonan: na 2023, mas di 23,600 individuo mayor di 45 aña tabata clasifica como economicamente inactivo.

E inactividad aki ta aumenta cu edad. Pa esnan 65+, inactividad tabata 83.4% pa homber y 89.9% pa muhe, manera por spera pa motibo di pensioen. Pero inactividad tambe ta substancial entre esnan di 60-64 aña (31% pa homber y 37% pa muhe), sugeriendo cu hopi ta bandona forsa laboral prome cu edad tradicional di retiro – posiblemente pa motibo di salud of insuficiente demanda pa trahadornan di edad mas avansa.

Desempleo alcansando nivelnan historicamente abao
Desempleo na Aruba a baha na su nivelnan mas abao den casi un decada. Na 2023, apenas 2,248 individuo tabata desemplea, compara cu 4,836 na 2021 y un peak di 5,118 na 2017. E tasa di desempleo tabata 4.0%, casi igual pa homber y muhe, señalando un recuperacion balansa den mercado laboral.

E caida mas skerpi tabata entre 2021 y 2022, cu desempleo total bahando na mita, di mas di 4,800 pa apenas 2,330. Esaki por refleha contratacionnan fuerte post-pandemia den turismo y sectornan relaciona, maske mas data specifico pa industria lo ta necesario pa confirma esaki.

Reduccion den sector publico

Empleo den gobierno na Aruba ta den un tendencia di reduccion durante ultimo decada. Despues di alcansa un peak di 4,455 na 2013, e cantidad di empleado den sector publico a baha na 3,416 na 2023, a pesar di recuperacion menor den añanan despues di Covid-19.

Ministerio di Husticia y Asunto Social ta keda e dunado di trabao mas grandi den e sector, cu 1,470 empleado na 2023. Sinembargo, otro ministerionan a pasa den consolidacion of recorte. Por ehemplo, ministerio di Labor, Energia y Integracion a baha di 287 empleado na 2021 pa apenas 185 na 2023. E datonan ta refleha restructuracion andando den administracion publico, posiblemente vincula na esfuersonan di consolidacion fiscal y reformanan di gobierno.

Recuperacion
En conclusion, mercado laboral ta recuperando, cu empleo y participacion alcansando nivelnan pre-pandemia. E grupo di 25-44 aña ta lidera e recuperacion, cu tasanan di empleo y participacion consistentemente halto. Empleo entre hende muhe ta mas fuerte cu nunca, maske participacion ta keda tras di hende homber.

Hobennan ta keda den riesgo, cu inactividad halto y tasanan di empleo mas abao.

Adultonan mayor ta drentando back den forsa laboral, pero inactividad economico ta halto entre esnan mayor di 60 aña.

Desempleo ta

Mientras Aruba ta continua reforsando su economia despues di pandemia, e tendencianan aki ta bay duna forma na e direccion di politica – particularmente den educacion, mobilidad laboral, igualdad di genero y planeamento pa retiro. Un mercado laboral cu ta inclui y empodera tur grupo di edad ta bay ta vital pa sostene crecemento y resiliencia den e añanan binidero.