Cu e perspectiva di un crisis mundial cu lo afecta nos tambe, no ta laga nos sin alternativa pa coregi algun cos. Un oportunidad pa ‘mata dos pahra cu un tiro’, psecificamente pa loke ta e menazanan pa nos turismo y nos situacion local di por ehemplo vivienda. Kico ta e situacion?
Den un anterior editorial nos a atende e asunto di e turismo di masa excesivo cu ta afectando un desaroyo berdaderamente sostenible di turismo como fuente y motor economico principal. Esaki tin entre otro di haci cu e surgimento di e fenomeno di ‘Airbnb’ compara cu e situacion den e sector tradicional hotelero. Pero e desaroyo di e sector di ‘otro acomodacion’ aki ta toca e mercado interno di vivienda tambe, unda e liber compra y ocupacion di vivienda na man di persona cu ta residencia den exterior a limita acceso local na vivienda, cu su consecuencia tambe den sentido di nivel di prijs. Lo no ta logico anto, probechando e tempo economico malo nos dilanti, pa ‘pone orden den cas’ y bin cu regla severo pa propiedad den man aheno cu no solamente ta occupa vivienda cu mester ta disponible pa e residente local, sino tambe cu e beneficionan di e explotacion economico di e viviendanan aki ta conduci na exportacion di ganashi, envez cu esaki ta keda re-inverti localmente.
Y ora ta pensa riba medida pa limita e fenomeno aki di explotacion stranhero di e mercado local di Airbnb, nos no mester tin miedo di ‘kima curpa cu awa friu’; varios pais a tuma o ta tumando medida contra esaki caba. Pero ora tuma accion mester pensa si cu no ta trata di simplemente decreta un prohibicion pa cierto area; nos tin mester di instrumento mas refina pa haci bon trabao. Mester tene na cuenta cu nos tin dos centro di ciudad cu ta riba nos lista di tarea pa rehabilita, pa via di e deterioro sufri durante ultimo decadanan. Un cierto nivel di acomodacion turistico por ta un aporte positivo pa un tal plan di rehabilitacion pa ambos ciudad. E uso sensato di e ley di ordenamento y desaroyo teritorial por ta un instrumento pa regla esaki, cu un escogencia unda si y unda no ta permiti e desaroyo ey, y te na cual nivel.
Tambe por considera cu e persona di exterior de hecho ta hibando un negoshi na nos isla y por lo tanto mester ta registra como tal y cumpli cu tur obligacion legal corespondiente. Por ta cu de repente varios di e ‘empresarionan’ ey no tin tanto gana mas di tin e propiedad, si no ta un cuestion mas di paga un intermediario un ‘fee’ sino di tin un representante legal presente pa e NV o VBA cu nan mester lanta y laga dirigi. Segun nos opinion tin metodo anto pa descurasha e mantencion di actividad economico desde un distancia, y esaki ta hustifica tambe teniendo en cuenta e interes di e propietario di un Airbnb local, cu ta opera legalmente y mester cumpli cu tur regla empresarial, mientras e propietario stranhero ta chicando e baca y sin debido control. Tambe nan mester bay aporta na e servicionan publico, manera e purificacion di awa di desperdicio, cu mester toca tur empresa cu ta haci uso di esaki, sigur den sector turistico. Nos ta dispone, segun nos informacion, di e instrumentonan digital pa regula y controla e sector Airbnb, cu gobernacion recibiendo hopi mas ingreso, y esaki lo contribui tambe na e famoso ‘level playing field’ di cual ta papia hopi sin cu ta mira algo concreto.
Manera menciona anteriormente e benta di menos propiedad na stranhero lo contribui na un oferta mas amplio na e poblacion local. Esey ta positivo pero mester corda si cu esey ta trata di un tercio di nos poblacion, cu tin e capacidad financiero pa cumpra un vivienda. Asina ainda nos no ta atendiendo e interes di e dos tercera parti cu no por paga un vivienda propio. E necesidad di plannan riguroso pa atende e grupo mayoritario aki ta keda un tarea grandi pa gobernacion. Mientras tanto un posible recesion por limita considerablemente e demanda pa acomodacion turistico pa un cierto periodo. Esaki por percura pa menos demanda di labor, loke ta limita e necesidad di importa tanto labor di exterior, compara cu loke tabata e perspectiva te awor. Cu esey e presion riba mercado di vivienda lo por baha y por keda posterga te ora e situacion economico mehora; en especial esaki ta conta pa apartamento.
Por usa e momentonan aki di menos presion diario den empresa pa cuminza regula acceso na y uso di nos naturaleza mihor, di tal forma cu ora economia mehora nos tin mihor regla y control na vigor, cu e obhetivo pa di berdad eherce tal control, cu inclusion di cierto norma pa duna acceso na bishitante. Nos ta consciente di e hecho cu den circulo empresarial no tin tanto animo pa mira gobernacion regula asunto cu ta toca nan empresa, pero e ta na interes di comunidad y di nan mes tambe, cu o sin nan comprension.
Gobierno den varios sentido tin un tarea grandi su dilanti riba e terenonan menciona, fuera di e tarea di atende e problema di e sector informal, cu mientras tanto ta consisti di como 20.000 persona, entre residente oficial y persona indocumenta. Di esey por sali hopi recurso pa gobernacion, sin cu ta pone e peso riba esnan cu ta cumpliendo cu nan contribucion caba. Si haci e trabao bon, por ta cu ta mata mas di dos pahra mes…