Nos por a mira un critica fuerte den nos edicion di ayera, skirbi pa un parlamentario independiente unda el a trece dilanti e tema di negoshi cu tereno, propiedad di Pais Aruba. E articulo basicamente ta critica e ainda existente posibilidad den e ley cu ta goberna emision di tereno propiedad di Pais Aruba (Landsverordening Uitgifte Eigendommen), pa un mandatario emiti tereno bao di condicion specifico cu e mes ta defini. Nos no ta sigur si esey tabata e proposito, pero e critica tabata zona manera un intento di ‘suaviza’ e picanan di e ex-ministro encarga cu Infrastructura y Planificacion, cu a caba di tende un exigencia repiti di cuatro aña di prison.

A tira e culpa riba e lider di partido Mas, ex-ministro encarga cu e mesun cartera ey, insistiendo cu ta e ultimo aki, durante su maneho promer cu 2009, lo a inventa e triki aki, esta pa usa e posibilidad den e ley menciona.

Nos no sa cu ta pasobra nos experiencia ta bay hopi mas leu back den tempo cu e actuacion di e parlamentario aki riba escenario politico local, pero nos mester coregi su tesis cu ta su colega parlamentario pa partido MAS a ‘inventa’ esaki. Practicamente e corupcion di pasa tereno pa ‘amigo’ y pa cualkier otro cu kier y por paga ta, cuminza anterior na logra status aparte di Aruba. En todo caso, despues cu Aruba a logra haya su propio gobierno, e plaga di duna tereno na esun cu por beneficia e mandatario na timon, e plaga di haci negoshi cu tereno a tuma un vuelo grandi. No ta pornada dado momento a bin e investigacion Hulandes conoci como WODC, cu a aparenta descubri e practicanan corupto cu tabata tuma lugar. Sin embargo, esnan cu di berdad ta na altura di con e corupcion tabata, y posiblemente te ainda ta organiza, sa cu e rapport menciona apenas a rasca superficie di e asunto.

Un di e mecanismonan di corupcion cu WODC no a revela tabata e practica di duna persona cerca di un ministro, cu ta actua como intermediario, un tereno, di valor comercial atractivo sea pa su tamaño o pa su ubicacion, cu despues e ta bende cu un cumprador interesa, cu ta paga un suma considerable pa e tereno, y despues ta haya e tereno pasa oficialmente na notario, segun ley. Segun varios conocedor di e materia cu nos a consulta den transcurso di hopi aña, tabata hasta existi e practica di bolbe haci peticion pa un tereno, y pa cual e persona, bon ‘conecta’ tabata cualifica, pasobra manera ley ta exigi, e no tin un tereno erfpacht riba su nomber y por lo tanto ta bin na remarca pa haya un, atrobe… E por a bolbe haya un tereno, y e mecanismo di corupcion ta repiti. Unda e ganashi tabata bay…?

Nos por comprende cu e investigacion Hulandes no a descubri e mecanismo aki, pasobra ora bo tira un vista superficial den e archivo, bo no ta topa persona cu mas cu un tereno, tur cos ta ‘nice and dandy’. Un investigacion historico profundo so por trece e detayenan aki dilanti, y francamente nos no ta mira ningun politico interesa pa bay asina leu pasobra esey lo trece hopi enemistad bao di e respetable coleganan politico. En todo caso, e tipo di practica coruptivo ta un claro indicacion di crimen organiza, cu ningun gobierno cu ta tuma nan mes na serio, por laga manera e ta. Ta pesey tambe cu na mas cu un ocasion, tratando e tipo di tema aki, nos ta keda insisti den mehoracion di e procesonan administrativo, pa evita e tipo di crimen repititivo aki, mas tanto posible, pasobra lo caracteristico di criminalidad ta cu semper ta busca caminda nobo pa yega na e obhetivo desea. Esey ta haci cu control y investigacion ta un tarea permanente, sin tregua. Honestamente, nos no ta mira señal ainda cu gobierno ta trahando riba esey, loke ta haci cu e practicanan aki ainda por sucede. Presion lo subi riba e aparato administrativo cu mester maneha e proceso, pasobra por anticipa cu e creciente escasez di tereno lo causa cu prijs pa tereno via corupcion tambe ta bay mas halto.

Ademas ainda nos no a tende un solucion convincente pa e practica di e ‘maatschappelijke bijdrage’ cu un empresa o persona mester paga pa tereno comercial na un instancia social o di similar indole, unda e mandatario en cuestion ta indica ta pa ken e suma ta bay.

E posibilidadnan di corupcion den e trayecto aki, cu segun nos opinion no tin un base legal , y hasta ta ‘borderline’ extorsion, te awe no a haya un investigacion di ‘follow the money’ pa averigua cu por tin caso di ‘kickback’ pa mandatario.

Bolbiendo na e caso di e ex-ministro, cu a scucha un exigencia di 4 aña den corte recientemente, un eventual referencia na caso anterior di mesun crimen no ta yuda. Ora bo core pasa den luz di trafico cora bo no por convence ningun agente policial aludiendo e hecho cu hende ta pasa den luz cora henter ora, “pakico net ami”…? Ta abo nan a haya awor y yam’e mala suerte o cualkier otro cos, e no ta cambia e hechonan riba mesa awor. Den e sentido aki e intervencion di e colega parlamentario tampoco ta yuda, y pa colmo e no ta basa riba hecho. Corupcion cu tereno publico lo caba dia no tin nada mas di parti, a menos cu bin cambio severo den maneho. Nos no ta mira esey ainda…