Banda di nos propio reaccion riba e caso di e ‘ambtenaar spirito’, mejor dicho e periodista ‘spirito’, nos por a admira tambe un reaccion di e actual ministro encarga cu e proyecto di promocion di ‘integridad’, den cual e ta recorda comunidad cu integridad no ta solamente un asunto pa gobierno, sino cu e ta depende tambe di e forma con e individuo ta comporta, den cumplimento si of no cu e principio aki. Mester reconoce y aplaudi e contribucion aki na e debate publico continuo cu nos mester tin riba e tema aki, pero cu hopi biaha ta desaparece den trasfondo, trahando lugar pa otro tema.

Sin embargo, e enfasis riba e responsabilidad di e individuo, fuera y dentro di e aparato publico, no por ta basa solamente riba un yamado na un actitud individual positivo, manera e conocido expresion di nos Promer Ministro, cu integridad ta ‘haci lo corecto tambe ora ningun hende ta wak’. Nos por bisa cu e expresion ey ta completamente na su lugar y ta resumi di bon forma loke ta integridad. Unico cos ta, cu e practica di integridad, sigur dentro di gobernacion, no por depende solamente di un apelacion riba e consenshi y bon educacion, pasobra esaki mester cuminza na cas, di e persona individual. Dentro di e aparato ta esnan cu ta eherce poder politico ta e promernan yama pa percura pa un regimen adecua di supervision, y actuacion contundente ora esaki ta necesario. E actuacion aki tin anto dos efecto positivo. Uno ta cu e mandatario(nan) no ta laga duda unda nan ta para den e tipo di caso aki, como advertencia na otro(nan) cu kier bay den e direccion incorecto.

Na mes momento, esaki ta duna un señal claro na comunidad kico ta e maneho gubernamental encuanto e materia aki. Esaki lo ta un estimulo tambe pa un discusion sano den comunidad encuanto ‘kico ta bon y kico ta malo’, algo cu ta duna e impresion di a bay perdi pa basta tempo caba, dentro y fuera di gobernacion.

Den e declaracion ministerial referi, ta trece dilanti un ehemplo di contratacion cu no ta bay bon y por ser usa pa metanan menos positivo, esta e asina yama ‘dienstverleningsovereenkomst’ ‘DVO’ o e variante ‘OVO’ unda ambos ta duna e ‘bentaha’ dudoso cu tin peligro di menos control riba prestacion di e persona contrata. Esaki riba su mes lo ta un fayo di e ministerio o hefe di departamento concerni, pasobra legalmente ta nan obligacion pa percura pa tin supervision debido riba tur hende contrata, irespecto e forma di contratacion, sea como ‘ambtenaar’, ‘arbeidscontractant’ o como contratista bao di un DVO.

Esaki ta laga sin splica pakico gobierno a cuminza bay mas den direccion di ‘DVO/OVO’ na lugar di contrato como empleado publico. Nos ta distingui dos bentaha grandi. Uno ta cu e convenio DVO/OVO ta duna mas facilidad pa termina e relacion laboral, sin e posible consecuencianan legal di un contrato laboral normal. Tambe tin e bentaha cu no ta necesario controla e contratante den caso di enfermedad; no presenta na trabao ta significa no haya pago… Naturalmente esaki ta laga ainda e responsabilidad di controla si tabatin trabao o no. Di e manera aki no ta scapa di eherce control riba prestacion.

Banda di esaki e bentaha mas grandi ta cu e casonan di DVO/OVO no ta aparece riba payroll di gobierno, pero ta ser paga y administra bao di administracion di creditor, como proveedor di servicio. Esaki ta brinda e bentaha cu por haci e gastonan di salario aparenta mas abao cu nan ta en realidad. Redaccion di Bon Dia Aruba a trece esaki mas di un biaha na atencion di CAft, den discusion di gasto di personal, y nos por constata cu a bin un reaccion di banda Hulandes.

Hulanda kier inclui gasto di DVO den gasto di personal

Como propuesta di gobierno di Hulanda, ta aparece awor den e proyecto di ley di Reino pa e supervision financiero, cu desde 2027 en adelante e gastonan di personal lo ta mara na e norma di 10% di GDP, pero no lo ta solamente e gastonan di personal di e ministerionan, sino cu ta incorpora tur gasto di entre otro tur alto colegio constitucional, DOW cu tur gasto di personal haci paga cu fondo di presupuesto, y e “contratacion di hende externo, sea directo o via ‘opdrachtverlening’”, ademas di e gastonan di personal di e entidadnan di seguro social y tur subsidio di salario y gasto di anterior empleado publico cu ta core ainda pa gasto di gobierno.

Ta logico cu pa por ta prepara pa e cambio aki, lo mester cuminza haci preparacion administrativo. Esaki lo trece mas transparencia den e asuntonan financiero, y sigur mas vista riba e contratacion di persona, den tur forma di contratacion posible. Nos no a scucha comentario ainda di parti di gobierno riba manera con ta bay atende esaki, pero en todo caso a bay di acuerdo cu e norma di 10% di GDP; falta ainda e aprobacion di e definicion Hulandes. Esey por ta un poco mas dificil pa acepta, pero lo ta necesario pa e practica debido di integridad y transparencia, cu gobierno mes ta promove.