Si nos wak den historia economico e periode di President Roosevelt ta uno notabel. Mundo tawata den e crisis economico mas grandi di historia moderno. Usando tur poder politico cu e tawata tin disponibel, cu un vision di plazo largo y cu enberdad pueblo na pecho, President Roosevelt a bin cu su plan economico yama e “New Deal”.

Nos ta haya nos mes den un situashon similar, unda nos isla por hasi invershonnan duradero cu lo por cambia sociedad den un manera positivo enorme. Usando technologianan cu ya caba ta completamente disponibel y summamente attractivo financieramente. Un bez mas mi ta haya mi forsa di usa nos kanaalnan di communicashon pa asina brinda un cambio cu Aruba mester.

Fase 1: Hasi tur Cas “Energy Zuinig”

E siguente ta un breakdown detaya di e kosten pa hasi un cas averahe hopi zuinig den uso di coriente. E invershonnan proponi lo volgens mi calculashonan tin u payback di menos cu 18 luna! E calculashonnan ta basa riba quotes mas barata cu mi persona a haya di differente contractista. Dus e kosten por ta mas halto. Mester wordo bisa cu si esaki wordo hasi riba nivel nacional cu e kosten por ta mas abou, dor di ventahenan di bulk volume.

Nos lo asumi cu un cas di un famia averahe lo mester “insula” 80 m2.

Airco nobo zuinig incluso labor: 3.000,- florin

Verf anti-solar riba dak (20 florin pa m2): 1.600,- florin

Insula blaffond cu sheetrock (40 florin pa m2): 3.600,- florin

Ceiling fan cu installashon (2x 400 florin): 800,- florin

Unforseen kosten (10%): 900,- florin

Total: 9.900,- florin pa cada cas averahe.

Sin bai den detayenan demassiado complica, e combinaccion aki lo por spaar mas-o-menos 60% di uso di coriente per m2. Dus un famia averahe lo por spaar +/- 50% riba su cuenta mensual di coriente.

Usando articulonan academico y prijs di Elmar di awo, e invershonnan aki lo paga nan mes back den 15-pa-18 luna.

Fase 2: Usa e Besparing pa tur Cas Haya 10Kwp Solar Panels

Den e segunda fase, despues di 2 of 3 anja, ora cu e invershon primario a paga su mes back completo, e cantidad mensual lo por wordo inverti den duna cada cas averahe un installashon di panel solar di 10Kwp. Usando data di awe un installashon di 10Kwp ta produci mas-o-menos 1.500 Kwh pa luna.

Kier nota un bez mas cu den 2 anja prijs di panel solar lo ta probablemente mas barata ainda. Ya caba e payback period di un installashon di panel solar di 10Kwp ta 2.8 anja! Dus un Return-on-Investment di 35% pa anja.

Si bin cu un programma nacional nos ta papia atrobe di ventahenan di bulk, cu lo hasi esaki mas attractivo ainda.

Ventahenan Profundo pa Sociedad:

Si nos por reduci uso di coriente cu 50% of mas riba nivel nacional y despues hasi Aruba completamente indenpendiente locual ta coriente e ventahenan lo ta profundo mes. Cada famia lo spaar placa den manera directo, e lo baha inflaccion den manera permanente, tambe si energia bira asina abundante mane mi ta premira, e por wordo usa pa agricultura local advansa y autonan electrico, na delaster luga elo baha nos deficit di cuenta coriente riba plazo largo den manera duradero.

Atrobe nos Gobernantenan ta na Sonjo.

Tin mas cu 130 miyon florin di subsidianan di Union Europeo disponibel, suppuestamente nos banconan local tin overliquiditeit y si nos kere nos gobernantenan, binestar di pueblo ta nan doel primario.

Aunke e invershonnan mentiona ta beneficio den manera grandi y lo por paga nan mes back dentro di hopi tiki tempo. Nos mester realisa cu pa un pueblo cu ya caba ta sofocando financieramente, realisticamento no tin espacio pa inverti 10.000,- florin pa hasi un cas ultra-zuinig.

Atrobe nos ta wak ningun typo di moveshon concreto di nos Gobierno actual.

Unda e renteloze leningen y financiamento a keda pa pueblo di Aruba?

E placa letterlijk tey. E beneficionan ta enorme, e Return-on-Investment ta summamente halto, pero un bes mas tur hende na Cocolishi ta na sonjo.