Recientemente, na mesa di redaccion di Bon Dia Aruba a yega informacion tocante e ineficiencia di Serlimar na momento di atende ciudadano. Segun nos fuente, a pidi informacion tocante un servicio na Serlimar, y despues di siete luna, ainda no por a haya un contesta. Por compronde cu esaki a causa hopi molester cerca e ciudadano, y alabes ta destaca e problemanan structural cu ta bin ta tuma lugar den Serlimar.

Maske e minister actual encarga cu Serlimar, Minister di Transporte, Integridad, Naturalesa y Asuntonan di Adulto Mayor ta bin implementando diferente solucion pa cu Serlimar, cu a duna como resultado entre otro cu a logra sali di e Surceance van Betaling, toch tin un caminda largo pa cana.

Den e evaluacion comprensivo di Serlimar realisa pa PricewaterhouseCoopers na 2022, ta duna atencion special na e eficiencia di e empresa estatal. E evaluacion aki a ser realisa dentro di e marco di e landspakket, di cual parti ta enfoca riba e costo y efectividad di sector publico di Aruba.

E productividad di procesamento di Serlimar a reduci cu 22%: cu mas o menos capacidad constant di personal, e reduccion den volumen total procesa a reduci pa motibo cu un porcion di e volumen ta procesa pa EcoGas na Sero Teishi. Sinembargo, productividad den colecta di desperdicio a aumenta cu 12% entre 2018 y 2021. E aumento aki ta impulsa pa un reduccion di personal den colecta y volumen relativamente constante: den otro palabra, pasobra tabatin menos persona, cada un mester a haci mas trabao.

Serlimar a logra reduci e overhead share di 25.4% na 22.7%, cual ta den linea cu otro entidadnan di gobierno.

Nivelnan halto di a.o.
Segun PwC, Serlimar ta experimenta un tasa di a.o. (arbeidsongeschikt) “hopi halto” di 11.3% na 2021, compara cu e averahe di 2.9% den sector priva na Aruba. Esaki ta conduci na gastonan substancial di overtime (5.5% di gasto na 2019.)

Desde aña 2020, gasto di overtime a reduci na menos cu mita pa motibo di implementacion di un politica mas estricto pa a.o. Desde aña 2019, Serlimar tambe tabata exitoso den reduci gasto di personal cu 18%, mediante un combinacion di reduci ekivalente di full-time (FTE) y temporalmente reduci salario cu 12.6% na 2020.

Sinembargo, na 2019 a cumpra 18 truck di colecta y 4 roll-on-roll-off truck mientras cu e bida economico di e flota existente ainda no a caduca. Esaki ta indica uso ineficiente di recurso di produccion y planeamento ineficiente di gasto capital den futuro pa motibo di un demanda colectivo pa reemplaso coincidiendo cu e caducacion simultaneo di e bida economico.

Falta di informacion y finanzas preocupante

Serlimar tin falta di un bista completo di su base di cliente. Ta calcula cu Serlimar ta keda sin haya entrada di aproximadamente 8mil pa 12mil cliente, corespondiendo na un balor estima di 2.7 pa 4 miyon florin pa aña.

Entre e clientenan riba cual si tin bista, colecta (di pago) ta un problema. E porcentahe di colecta ta hopi abao, y e provision pa debe dudoso ta mas cu 80% di e debe total pendiente na hogarnan. Esaki, segun PwC ta causa pa e percepcion entre e residentenan cu colecta di sushi ta “gratis” pasobra Serlimar a cuminsa cobra apenas na 2015, mientras esaki tabata posible desde 2005 basa riba e Landsverordening.

Como resultado, e analisis financiero di Serlimar ta mustra un situacion preocupante. A pesar di constribucionnan nacional substancial (55-75% di entrada), Serlimar ta den perdida cada aña, cu excepcion di 2020. Entrada ta varia significantemente entre 2017 y 2021 (28 miyon – 41 miyon florin) durante tempo, impulsa pa cambio den tarea y fluho di entrada asocia for di gobierno y tercernonan.

E base di gasto ta mustra un desaroyo similar.

Ganashi na 2020 tabata impulsa principalmente pa un contribucion adicional di 6.5 miyon florin for di gobierno pa cubri e falta di likides. Pasobra Serlimar no ta capaz di cubri su gastonan cu entrada structuralmente, esaki a conduci na un posicion negativo di equity cu a aumenta na -8 miyon florin. Esaki ta 100% propiedad di gobierno di Aruba como accionista.

E posicion di likides ta preocupante. A pesar di e situacion financiero dificil cu Serlimar ta enfrenta, no tabatin ahuste structural na condicionnan laboral.

Maneho
Serlimar ta un organisacion Sui Generis (S.G.) cu un structura di maneho dual consistiendo di management y Hunta di Supervision (RvT.)

Segun e rapport di PwC, e structura S.G. ta trece reto ya cu ta permiti competencia directo den colecta di desperdicio di esnan den sector publico sirbiendo e mesun funcion social. Adicionalmente,e structura aki tin impacto directo riba presupuesto di gobierno, specialmente pasobra e compania no por opera cu ganashi.

Continuidad

PwC ta duna tres punto di atencion pa sigura continuidad di Serlimar.

E prome tabata pa cera Parkietenbos, cual ya a tuma lugar. PwC ta destaca cu esaki ta trece cambio den e rol di Serlimar, enfoca mas riba colecta y menos riba procesamento di desperdicio, y cu ta un stap logico pa alinea e cambionan aki cu un recalibracion di e organisacion.

E implementacion di e cambionan aki ta depende riba e rol cu ta mira pa Serlimar den futuro, pa loke ta crucial pa gobierno di Aruba desaroya un vision comprensivo pa politica di maneho di desperdicio Aruba, cu ta cubri tanto colecta como procesamento. E vision aki lo mester duna direccion na e rol di Serlimar den sector di maneho di desperdicio.

Tocante vision, recientemente Bon Dia Aruba a combersa cu minister di Transporte, Integridad, Naturalesa y Asunto di Adultonan Mayor, Ursell Arends, kende a duna algun detaye di e vision pa maneho di desperdicio na Aruba.

E programa di Baki den Bario ta dunando bon resultado, unda ademas di siña comunidad con pa separa desperdicio adecuadamente, ta trece e ciudadanonan den contacto cu companianan cu ta facilita procesamento di desperdicio. A menciona cu separa desperdicio y trece esaki na e companianan adecua por resulta den beneficio economico, por ehemplo, si separa restonan di mata ta resulta miho economicamente cu si trece esaki den mesun saco cu otro tipo di desperdicio. Pa fin di aña ta realisando baki den bario tur siman, pues ta importante pa comunidad keda pendiente pa e fecha y lugar unda esaki ta tuma lugar y probecha pa deshaci di desperdicio di forma responsable. Mester nota cu no por trece asbestos, ya cu e ta un material hopi toxico cu ta pone salud di e persona y e trahadornan den peliger. Pa haya informacion con pa deshaci di asbestos por tuma contacto directo cu Serlimar.

Pero a destaca si cu gobierno no por keda carga e peso financiero di maneho di desperdicio pa nos ciudadanonan, pues maske ta evaluando e continuidad di Baki den Bario pa 2024, esaki no ta un solucion permanente. Por pensa por ehemplo cu na momento di cumpra un refresco den bleki, e bleki tambe ta pertenece na e persona cu a cumpr’e y ta responsabilidad di e persona pa deshaci di esaki responsablemente.

Fundacion financiero

PwC ta reitera e posicion financieramente precario di Serlimar, cu ta depende fuertemente riba subsidio di gobierno. Ta keda insisti riba e hecho cu mester mehora e porcentahe di colecta di pago, potencialmente door di cumplimento consistente y castigo pa esnan cu no paga.

Tambe ta esencial pa haci e base di cliente transparente pa identifica esnan cu no ta paga y maneha nan efectivamente. A termino medio mester considera atrae compania pa colecta di desperdicio comercial, unda e share di mercado di Serlimar ta relativamente abao ainda.

Di banda di gasto, e organisacion mester wordo recalibra basa riba e rol cu ta mira den futuro, determinando cuanto personal y capital ta necesario pa haci e tareanan, adresa absentismo y crea un agenda di inversion a largo plaso pa mehora lansamento capital den e flota y mini-container.

PwC ta conclui cu si establece un fundacion cu ganashi, por explora actividadnan nobo den futuro pa continua sostene y expande operacion den colecta y procesamento di desperdicio.