E conflicto entre ministro encarga cu transporte publico y e taxistanan no a keda resolvi pero na mesun momento e ta trece dilanti un problema mas grandi cu ta afecta gobernacion en general: e (ab)uso di recurso di e pais cu gobierno supuestamente mester administra debidamente. Den e conflicto aki por mira claramente con e situacion tabatin mester di coreccion – hustifica – di banda gubernamental. Y cu e accion ministerial lo a yama e reaccion rabia di esnan afecta pa esaki. Loke nos no ta mira, ainda, ta accion contundente di banda gubernamental pa elimina posible abuso cu recurso di pueblo, cu ta basa riba legislacion deficiente cu ta exigi cambio.

Esey lo ta e caso tambe ora nos bay analiza otro caso di abuso di recurso nacional cu gobierno(nan) a permiti pa tanto aña. Por ehemplo: pa hopi aña varios gabinete tabata na altura di e abuso cu tereno propiedad di Pais Aruba, emiti como erfpacht, habriendo caminda pa ganashi grandi cu rebenta di tereno erfpacht, cu a haya casi pornada, tanto den caso di tereno pa construccion di vivienda como tereno grandi pa desaroyo comercial. No ta pornada nos tin un ex-ministro condena pa su participacion den e tipo di corupcion aki, y tin otro caso similar na caminda. Ademas tin otro anterior ministro den prison pa corupcion cu permiso di estadia. Y ainda no tin claridad kico ta haciendo di banda di gobierno pa preveni corupcion den trayecto di e permisonan menciona.

Tambe nos tin e caso di huurmento di permiso di horeca unda tin caso di varios decada unda e doño di e permiso original a keda cobra ‘huur’ pa algo cu mester tabata regla adecuadamente pa e propio operador actual di e negoshi. E unico problema cu a surgi den tanto aña di control deficiente tabata cu dado momento servicio di impuesto a bin cobra cerca doño di permiso pasobra e operador mes a somenta sin laga ningun pista… Servicio di impuesto ta responsable pa haci nan trabao debidamente pero no por fungi nunca como controlador pa otro entidad gubernamental cu no ta haci nan trabao, ni pa un ministerio cu ta keda sin adapta ley pa preveni abuso.

Na e momento aki por imagina cu ta existi cierto indignacion pa e comprension mustra pa e partner grandi den e coalicion cu tanto na nivel ministerial como parlamentario ta apoya e taxistanan. Loke nos no ta mira ainda ta un critica mas profundo cu ta yega na curazon di e asunto: e sistema di patronahe cu ta prospera riba e tipo di legislacion aki cu ta duna oportunidad pa ‘parti cos pa hende’. Ta conveniente pa critica corupcion o abuso de vez en cuando, sigur si ta trata di contrincante politico, pero salvo algun excepcion no ta mira un condena di e sistema mes, cu ta basa riba reparti privilegio bao di e esnan cu ta fiel na e partido.

Mientras tanto, moviendo den direccion di eleccion otro aña, o antes, no ta mira un solucion ainda pa e controversia alrededor di e taxistanan, cu a yega na envolve hopi mas cu e conflicto riba su mes. Ta di aprecia cu despues di tres aña den gobernacion e ministro encarga cu transporte y integridad a tuma un posicion fuerte den un asunto unda claramente e tin e responsabilidad pa actua. Cu esey ta trec’e den conflicto cu e partido grandi tradicional cu mihor cu cualkier ta comprende masha bon cu no por laga ningun hende mishi cu e base di amiguismo y nepotismo cu a penetra den tur area di gobernacion, ta mas cu logico. Ya cu e asunto a yega asina leu caba, ta bira dificil pa yega na un solucion negocia cu e partner mayoritario y e taxistanan, sin entrega loke a keda di credibilidad cu e partner junior den gobierno tin cu e votadornan. Realmente nos no ta mira un recuperacion di credibilidad di e partido di coalicion menor aki, despues di e debacle den e promer aña di gobernacion, unda a acepta cu den e caso di e acuerdo cu Eagle LNG, pa orden di e partido mayoritario e contrato mester a keda secreto. Entrega awor aki, mientras e tin razon den e asunto aki, lo causa cu ta poco hende lo kere ainda cu e partner menor aki lo por logra algo palpable den e gobierno aki. Y esey lo ta exactamente loke nos ta mira un y otro vez den e coalicionnan cu e partido mayoritario tabatin, unda realmente nan lo kier a goberna nan so y ta conoci pa no laga ni garnachi riba mesa pa nan coleganan di coalicion.

A proposito, un detaye cu nos no a comprende di e ruta cu e mandatario en cuestion a scoge: pakico un decreto ministerial si e ministro por a simplemente anuncia cu di awor en adelante e ta implementa ley manera esaki tabata intenciona desde inicio. Si e lo tabata kier a haci un trabao mas profundo y duradero, e por a considera un cambio di ley, eliminando e partinan cu ta provoca abuso y corupcion, manera e medio aki a propone den un analisis reciente. Ta realmente decepcionante cu hustamente e partido politico cu ta hiba tal nomber den practica no ta elimina e cosnan malo den gobernacion na nan ‘raiz’ pero ta ataca asunto superficialmente so.

Di e manera aki nos ta keda stanca den un sistema a base di patronahe, privilegio y nepotismo, sin avanza den direccion di un sociedad cu oportunidad igual pa su ciudadanonan. Desde 1986, cuanto realmente nos a avanza?