“2 pa 12” ta e nomber di un gameshow hopi conoci na Hulanda. E participantenan mester contesta preguntanan mas y mas dificil, den tempo hopi limita. Den e parti final mester contesta e problema di mas dificil den solamente 2 minuut.

Si nos wak tur indicador global economico, esakinan ta mustrando pre-visualisationnan sumamente duidelijk cu nos ta drentando periodonan mas dificil. Ta basa esaki riba indicadornan manera e “Citi Economic Suprise Index”, “Atlanta Federal Reserve GDPNow”, “University of Michigan Inflation Expectations”. Aruba como isla turistico, lo sufri bastante si nos analisa por ehempel “Apollo Management su 6 month vacation expectations survey”.

E parti mas jammer di tur esaki ta cu, Aruba tabatin hopi aña pa prepara pa e temponan dificil aki cu ta na caminda, pero debi na e morspot intelectual cu tawata e gobernacion anterior, nos no a wak ningun pero ningun proyecto innovativo cu por a haci productividad labora of baha gastonan di electricidad of reduci nos dependencia na importacion.

Awo nos ta letterlijk “2 minuut pa 12” riba e oloshi di economia global. Un bes mas, y mi ta haciendo esaki pa casi 4 aña caba ta pa haci un apelacion urgente pa bin cu innovacion “radical y berdadero” pa pais Aruba, den contexto di un plan y maneho bon prepara, cu un vision di plaso largo.

Economia di Merca na Rumbo pa Recesion

Inflacion pa Hisa:
Si nos wak e encuesta nacional di Universidad di Michigan, nos por wak cu residentenan di Estados Unidos ta pensa cu inflacion no lo solamente hisa riba plaso largo pero na un nivel alarmante. En berdad e pronostico ta na e nivel mas halto den literalmente 30 aña.

Turismo di Merca lo cay

Un encuesta di Apollo Management, un di e companianan di private equity mas grandi na Merca ta indica sumamente duidelijk cu residentenan Americano tin hopi menos intencion pa bay riba vakantie compara cu aña pasa. E caida su velocidad relativo ta na un nivel comparabel cu crisis di COVID19.

E berdad impopular
Aunke en berdad mi no ta un PhD den econometrie, y siguramente mi no ta un “autoridad monetario” of “autoridad gubernamental”. Un cos si ta cu mi ta dispuesto pa papia e berdad manera e ta y no “sugarcoat & window dress” tur cos.

Si nos wak e coleccion di indicador cu by the way ta di Banco Central di Merca y Investment Banks nos por nota simplemente cu economia di Merca ta bay cay den manera hopi significante, y na mesun momento inflacion ta bay hisa. E combinacion sumamente toxico economico aki ta yama “Stagflation”.

Kleuterschool cu ta Cocolishi
E manera mas obvio pa structuralmente trece cambio positivo pa economia di Aruba ta pa bin cu innovacion tecnologico cu lo hisa productividad laboral, baha gasto den manera permanente, y reduci nos deficit den cuenta coriente.

Awo mi kier puntra un lector, kico echt innovativo nos a wak den e delaster 7 aña di gobernacion? Cu excepcion di Friends&Family cu no tin ningun cualificacion cu ta haya posicionnan clave. Nos no a wak net nada.

Un par di idea clave:
Inteligencia Artificial den tur sector na Aruba pero vooral den Salubridad, Ley y Accounting.

3D Printing di Cas.

Energia Solar

Container Farms

RoboTaxi electric vehicle carpool pa esnan di menos recurso.

Ban spera cu e gobernacion nobo cu ta bin no ta solamente pa Friends&Family, pero ta uno berdaderamente meritocratico, unda lo bin cu innovacion berdadero pa bienestar di Aruba y su pueblo.