E relato anual 2024 presenta pa prome minister demisionario Evelyn Wever-Croes ta duna un bista den e funcionamento di departamento y oficinanan cu ta cay bou di ministerionan cu e mandatario ta encarga cune. Departamento di Recurso Humano (DRH) ta un di nan y ta e departamento cu ta responsabel pa personal y organisacion di asuntonan di e pais. Den e relato anula ta elabora riba e resultado di e trabounan di e departamento aki.

Na 2024, DRH a enfoca – ademas di actividadnan regular – principalmente riba maneho di gastonan di personal y e implementacion di medidanan dentro di e Lanspakket (tema B).

E relato anual ta splica cu den aña calendario 2024, DRH a registra aproximadamente 6.500 documento. E tendencia ta mustra cu e cantidad di casonan den circulacion (e atraso) a baha den e ultimo añanan. DRH actualmente tin alrededor di mil caso ainda pendiente, principalmente pa motibo di registracion andando di hopi proposicion cu ta drenta tur luna. DRH ta ricibi mas cu 650 documento ta drenta pa luna.

Mas o menos 60% di e casonan activo tin menos cu seis luna pendiente. DRH ta haci esfuerso pa reduci e tempo di entrega pa 2025 door di, entre otro, optimalisa y simplifica procesonan. Por lo pronto, peticionnan encuanto promocion, transferencia, BVVD y proceduranan disciplinario ta e topiconan mas comun pa cual un proposicion ta ser entrega.

E tasa halto di AO pa motibo di malesa ta un punto di atencion desde cu Gabinete Wever-Croes I a sinta. Bou di liderazgo di DRH, a tuma varios paso pa baha e porcentahe aki. Esaki a logra tambe na 2024.

E relato ta remarca cu esfuersonan di e departamento operacional, entre otro, pa loke ta trata discapacidad a largo plaso, maneho di rindimento y trayectorionan AO a contribui na un reduccion den e tasa di AO di e pais na 2024 compara cu añanan anterior. E porcentahe di AO tabata 8.65% cinco aña pasa. E porcentahe di AO pa 2024 ta 5.9%.

Na 2024, e departamento di Payroll a procesa un total di 7.737 caso. Un logro grandi cu e departamento aki a logra ta e tempo di recuperacion pa pagonan retroactivo (TRP) cu mas cu 50%. Un di dos logro ta e implementacion di e proceso nobo di bijstand pa mucha, cu den mayoria caso awor ta ser ehecuta semi-automaticamente door di e departamento di Payroll. Esaki a reduci e tempo di entrega significantemente. Ademas, e departamento a realisa varios accion di limpiesa y a desaroya rapportnan pa sostene analisis di dato y controlnan necesario di payroll.

E documento ta sigui splica cu e Departamento di Politica ta responsabel pa tanto asuntonan organisatorio, manera trahamento di rapportnan di formacion, y desaroya politicanan di personal y organisacion. Di e aproximadamente 100 servicio di gobierno, e departamento di politica a traha riba e siguiente rapportnan di formacion pa aña 2024, entre otro, Cuerpo Policial Aruba (KPA) – revision di formacion existente (ainda den proceso); Oficina di Servicio Interno – rapport di formacion nobo (ainda den proceso); Arubahuis – rapport di formacion nobo (finalisa); Departamento di Plan di Mayor na Directie Voogdijraad (finalisa); Oficina Central di Estadistica (den fase final).

Ademas, e departamento a traha riba desaroyo di politica y conseho nobo den e areanan di asuntonan presupuestario, bijstand, bonus y auto di compania. Tambe e departamento a trata tres proceso di independencia, trahamento di un plan social, procedura di colocacion di Departamento di Enseñansa Aruba y actividadnan pa Land Aruba Academy. E departamento di politica tambe ta responsabel pa maneha gastonan di personal y ta fungi como e forsa tras di e Medidanan di Landspakket, tema B.

Pa loke ta gasto di personal den 2024, e relato anual ta indica cu monitoreo y conseho riba gastonan di personal tambe ta entre e tareanan di DRH. Un norma nobo di gastonan di personal ta na vigor for di 2024, cu ta mas amplio cu e definicion anterior di gastonan di personal. Como resultado, mester desaroya un plan di politica nobo pa garantisa cu e norma aki ta ser cumpli. Gobierno ta pendiente tambe riba e conseho di IMF den cuadro di normanan financiero nobo pa pais Aruba. Den anticipacion di e plan aki, cu mester ser desaroya den colaboracion cu otro stakeholdernan, DRH a sigui cu su plan di politica di 2018 te na 2024.

Na 2024, e medidanan di e Plan di Politica di Reduccion di Gasto di Personal, cu ta na vigor for di 2018, a continua. Di acuerdo cu e BVP a aplica un restriccion riba vacaturanan nobo entrante 2018 en adelante, a menos cu e vacatura ta regarda un servicio nucleo y/of un funcion crucial, y basta cu e vacatura a ser presupuesta.

E documento ta señala, a limita vacaturanan nobo of reclutamento nobo ta ser usa manera un instrumento pa maneha e componente Q, cual ta e cantidad di empleadonan di gobierno, y asina reduci gastonan di personal. E enfasis tabata riba maneho di implementacion di e BVP y raporta riba esaki den e kwartaal uitvoeringsrapportage.

E aspectonan principal di esaki tabata: e moderacion mas aleu di contratamento di personanan emplea pa Pais Aruba; e restriccion di remplaso di funcionarionan publico na momento di salida of retiro; e promocion di salida (VUT); e acercamento na problemanan di overtime.

Gastonan di personal a mustra un tendencia di bahada durante e periodo di 2017 pa 2023. E motibo principal pa esaki tabata pa promove e salida di personal, cu a resulta den un bahada gradual di e cantidad di empleadonan di gobierno. E acercamento aki a resulta den un reduccion significante den e cantidad di personal pa fin di 2024 compara cu fin di 2017, y gastonan di personal cu a keda dentro di e norma acorda durante e periodo aki.

Den 2024, sinembargo, gastonan di personal a subi pa prome biaha den añanan compara cu e aña anterior. E relato anual ta indica cu esaki tabata e resultado di e compensacion necesario pa e perdida di poder di compra di personal di gobierno, cu a resulta den un porcentahe di indexering di 6% cu a ser otorga entrante 1 di juli 2024. No obstante, e aumento di gastonan di personal ta cumpli cu e normanan presupuestario nobo, cu ta ser trata den mas detaye den e siguiente paragraf.

E cantidad di personal a aumenta un poco na 2024 compara cu 2023 debi na varios reclutamento den enseñansa publico (DPS), loke a resulta den un aumento di 6% den nan forsa laboral.

Sinembargo pa e pais mes, menos hende a drenta cu a sali. Di e manera aki, a haci 160 reclutamento pa yena vacaturanan (presupuesta y existente), e fluho di un generacion nobo pa fortifica e dominio hudicial y pa otro motibonan, manera reclutamentonan den cuadro di e Landspakket of otro fondonan.

Den contraste cu esaki 173 empleado di gobierno a bay. E motibonan principal pa salida na 2024 tabata retiro riba propio peticion, sigui pa retiro y despues retiro cu uso simultaneo di e schema di retiro trempan.

E documento ta agrega cu un grupo grandi di esnan cu a haci uso di e schema di VUT 2024 lo no bandona servicio di gobierno te cu 2025, loke ta nifica cu no tabatin outflow pa motibo di VUT na 2024.

Manera ta conoci, e norma di gastonan di personal a ser revisa for di 1 di januari 2024, poniendo esaki na un maximo di 10% di e producto interno bruto (GDP). Tambe a amplia e definicion di gastonan di personal pa inclui gastonan di salario di entre otro instancianan independiente, scolnan special y acuerdonan di servicio.

Di acuerdo cu e cifranan preliminar di e proyecto di ley di salario publico di 2024, e pais lo cumpli completamente cu e norma stipula for di 2024. E norma aki inicialmente no tabata pa ser alcansa te cu 2027, segun e acuerdonan bou di e Landspakket. E realisacion tempran di e norma por ser splica parcialmente door di e continuacion di e medidanan di BVP den combinacion cu e aumento di producto interno bruto.