Awe mundo ta celebra Dia Internacional di Igualdad di Pago, un tema cu ta persisti pa decadas, y na Aruba esaki no ta un excepcion. A pesar di avancenan logra den e tereno aki, no ta un secreto cu riba nivel mundial hende muhe ta cobra menos cu hende homber.

Den tur region, hende muhe ta gana menos cu hende homber, cu e diferencia den pago di genero calcula na alrededor di 20% globalmente. Igualdad di genero y e empoderamento di muhe y mucha muhe ta sigui atrasa pa motibo di e relacion di poder desigual historica- y structuralmente entre hende homber y hende muhe, pobresa y desigualdad y desbentaha den acceso na recurso y oportunidadnan cu ta limita e capacidadnan di muhe y mucha muhe. Progreso pa cera e diferencia aki ta bay poco poco y aunke pago igual pa hende homber y hende muhe a haya hopi apoyo, e ta resulta toch dificil pa aplica esaki den practica.

Segun estadisticanan di Nacionnan Uni (ONU), un muhe ta gana 77 cen pa cada dollar cu un homber ta gana pa trabao di mesun balor, y cu un diferencia di salario mas grandi ainda pa muhenan cu tin yiu; hende muhe ta mas propenso pa keda sin trabao compara cu hende homber mundialmente, cu diferencia grandi regionalmente; ta calcula cu solamente 28% di muhenan cu ti trabao mundialmente ta haya dianan di maternidad paga (zwangerschapsverlof); Globalmente, cerca di 65% di hende cu edad di retiro sin ningun pensioen regular ta muhe; y muhenan ta haci dos biaha y mei mas trabao di cas y cuido sin pago cu hende homber.

Logra pago igual ta un obhetivo importante pa derecho humano y igualdad di genero. E ta rekeri esfuerso di henter comunidad mundial y ainda tin mas trabao cu mester wordo haci riba e tereno aki.

Desigualdad profundo ta un di e causantenan principal di diferencia den pago di genero. Muhenan, specialmente e muhenan migrante, ta domina e sector informal, cu ta causa trabao cu ta paga poco y condicionnan di trabao insigur sin beneficio social. ONU tambe ta resalta cu hende muhe ta haci tres ora mas di trabao di cuido di dia cu homber, incluyendo trahadonan di cas y cuido di mucha y hende grandi.

E aspecto di maternidad ta empeora e desigualdad den pago, cu mama cu ta traha enfrentando salario mas abao, specialmente ora nan tin mas mucha. Stereotiponan di genero, practicanan discriminatorio na momento di contrata personal y decisionnan di promocion tambe ta contribui na e desigualdadnan den pago.

Na 2010 durante e Censo di Central Bureau of Statistcis (CBS) a resalta e topico di desigualdad di pago na Aruba. Segun e rapport di CBS ora ta trata e tema di diferencia di genero relaciona cu trabao, ta importante pa papia di igualdad di pago pa trabao semehante.

CBS ta indica cu na Aruba, e tasa di igualdad di pago pa trabao semehante tabata 0.80 den 2010, indicando falta di igualdad. Hende homber tabata gana un promedio di Afl. 700,= mas cu hende muhe pa e mesun trabao.

Pa loke ta e distribucion entre e sexonan den diferente sector, algun sector ta mustra un diferencia cla, por ehempel, 14.6% di homber ta traha den e sector di construccion, mientras cu solamente 1.9% di muhe ta traha den construccion. Pa e sector di administracion publico, real estate, transporte y fabrica, tambe tin un porcentahe mas halto di homber cu ta traha compara cu muhe.

Di otro banda, den e sector di salud, trabao social, educacion, finanzas, negoshi, hotel y restaurant, tin un porcentahe mas halto di muhe cu ta traha compara cu homber. Ocupacionnan den e sector di salud, trabao social y educacion por wordo considera como ocupacionnan pa muhe, segun estadistica di CBS na 2010.

Aunke hende muhe a yega den e mercado laboral, e crecemento den participacion economico no a traduci su mes den oportunidadnan igual pa homber y muhe. Banco Mundial a reconoce e tendencia persistente cu homber y muhe ta spera den e campo laboral.

CBS a compara Aruba cu otro paisnan, manera Suecia, Hulanda, Merca y Barbados riba e tema di participacion economico y oportunidad di genero, cual a duna algun resultado interesante (tabla 1). Primeramente, ora ta trata di participacion den e forsa laboral, tur e paisnan ta haya un tasa halto di 0.90.

Di dos, riba e tema di igualdad di pago pa trabao semehante, data a mustra cu Aruba ta mas cerca di igualdad di genero compara cu e otro paisnan. Mesun cos ta aplica pa ingreso calcula cu a gana.

Ademas estadisticanan ta mustra e diferencia entre e paisnan riba e relacion entre ambos genero den ocupacionnan manera legislador, alto funcionario y manager. CBS a destaca cu Aruba ta mas cerca di igualdad di genero cu paisnan manera Suecia, Hulanda y Aruba ta compara cu e ratio na Merca y Barbados.

Mester remarca cu e data di CBS no ta actualisa y mester colecta mas data y analisis pa determina kico ta impulsa posible desigualdad di genero den mercado laboral. E gap observa den salario di e generonan por wordo atribui na diferente causa, manera normanan socio-cultural, e peso di cuido sin pago, falta di oportunidadnan di trabao, habilidadnan desigual y prehuicio di genero.