E siman aki, Aruba ta anfitrion pa e 19 Conference of Parties (COP) di e Convencion di Cartagena unda tur partners strategico internacional di full Caribe a bin pa atende esaki y den dianan aki hasta mañan diahuebs ta bay discuti diferente temanan pa proteccion y desaroyo di Medio Ambiente Marino den region di Caribe.

E Convencion di Cartagena ta un tratado internacional cu ta destina pa protege y preserva e medio ambiente marino y costal den e region di Caribe. E tratado aki a ser adopta na 1983 na Cartagena de Indias, Colombia. E ta un di e convencionnan di lamanan regional desaroya bou di e auspicionan di e United Nations Environment Programme (UNEP).

E obhetivo principal di e Convencion di Cartagena ta preveni, reduci y controla e contaminacion di e medio ambiente marino den region di Caribe y promove e desaroyo sostenibel cu maneho di recursonan natural.

COP ta e entidad cu ta goberna e Convencion di Cartagena. E ta reuni periodicamente pa controla e implementacion di e convencion, tuma decision ariba su funcionamento continuo y adopta medida pa aborda problemanan ambiental emergente den e region.

Pues e Convencion di Cartagena ta abarca un area geografico amplio, cu ta inclui e awanan costal di 28 pais y teritorionan di Caribe, cu ta extende di e Golfo di Mexico y Caribe te e Atlantico tropical.

E convencion aki tin varios protocol cu ta aborda preocupacionnan ambiental specifico den e region. Un di e protocolnan mas conoci ta e Protocol Concerning Specially Protected Areas and Wildlife (SPAW Protocol), cu ta enfoca ariba e conservacion y maneho di biodiversidad y areanan proteha.

COP 19, conoci tambe como e ’19th Conference of the Parties to the Cartagena Convention’, ta un di e reunionnan periodico celebra pa e miembronan di e convencion. E conferencianan aki ta brinda un plataforma na e paisnan miembro pa discuti y coordina esfuersonan pa aborda problemanan ambiental marino, incluyendo contaminacion, e conservacion di habitatnan y e maneho sostenibel di pesca.

E conferencianan aki ta esencial pa mantene e cooperacion entre e paisnan di Caribe y pa avansa e obhetivonan di e Convencion di Cartagena den e proteccion y desaroyo di e medio ambiente marino y recursonan costal di e region.

Minister encarga cu Medio Ambiente Ursell Arends a bisa cu den e topiconan cu nan ta bay trata ta con ta bay atende cu cambio climatico pero tambe con Aruba ta bay hancra su compromiso como un region trahando den colaboracion pa atende cu e Convencion di Cartagena, convencion di Specially Protected Areas and Wildlife (SPAW) y protocol di Land-Based Sources Protocol (LBS).

16 di october 1999 ta caminda cu e protocol di LBS a ser firma na Aruba pero como parti di Reino Hulandes Aruba nunca a ratifica esaki y aworaki conhuntamente cu UNET nan a organisa esaki pa duna e intencion pa ratifica esaki.

Pa loke ta trata Convencion di Cartagena y SPAW minister Arends a señala cu Aruba a dal un paso grandi durante e ultimo añanan pa asina atende cu varios di e temanan cu ta afecta y perhudica medio ambiente, como coralnan, bida marino y tambe e maneho di desperdicio na unda Aruba tin un oportunidad awor di highlight kico tur ta bin haciendo, tambe por siña for di otro paisnan di nan practicanan y tambe wak kico ta e cosnan cu e regionnan ta haciendo miho pa Aruba tambe por implementa y viceversa.

Den e convencion aki tin 128 participante internacional cu a bin y tambe a invita personanan relaciona cu activismo ambiental na Aruba.

Crecemento di poblacion humano, specialmente den e zona costero, e presion medio ambiental y cambio climatico ta plantia retonan grandi pa conservacion di ecosistema marino y biodiversidad di e region.

Accionnan di conservacion ta referi principalmente na bestianan marino, parha, turtuga, rif di coral, piscanan y flora, asina tambe como siguimento di e conservacion di e biodiversidad den su totalidad.

Den siguiente edicion, Bon Dia Aruba ta bay amplia e informacion un poco mas tocante e convencion aki.