Cu interes nos a tuma nota di e anuncio di gobierno cu ta introduciendo un asina yama sistema di ‘prestatiemanagement’. Den pasado reciente nos por a lesa caba den e diferente versionnan di ehecucion di e Landspakket cu esaki lo tabata na caminda. Cu a yega asina leu ta bon noticia, basta cu ta haci esaki na un forma equitativo y na tur departamento, y si ta posible segun e mesun metodo tambe na organismonan semi-estatal. Por constata en todo caso cu e decreto concerni (Landsbesluit prestatiebeoordeling AB2022 no. 165), cu ta basa riba articulo 15 di LMA, inciso dos, ta elimina tambe e proceso actual di evaluacion di brandweer, douane y polis y ta trece nan bao di e decreto general aki, loke ta parce nos un bon paso y indicacion di e uniformidad necesario. E decreto ta marca un medida pa cual tabata sclama caba pa varios decada, pero si por tabatin algun exito na algun departamento unda a logra mehora e sistema di evaluacion di empleado, esey nunca a logra na nivel general.

Ta mas cu claro cu esaki lo ta logrando pasobra e ta tambe un di e puntonan cu Hulanda a entama den cuadro di e Landspakket, aunke ta sigur cu gobierno di Aruba lo bisa cu esaki ta un deseo di hopi tempo atras di nan mes tambe. Nos no tin pakico pa bay evalua cuanto e deseo o insistencia di cual banda a contribui mas na cu esaki ta bira realidad, pero ta simplemente constata esaki como un avance grandi, si ta implementa esaki na e manera corecto. Si nos analiza loke a trece dilanti te awor, por mira cu e decreto a base di cual lo bay actua, ta regla e proceso di intercambio cu e empleado, desde e momento cu ta planifica na inicio di aña kico lo ta e tareanan/trabao di e persona, mas e evaluacion intermedio y final den cual ta haya un vista total di loke ta e prestacion di e persona. Y despues di esaki, tambe e consecuencianan cu evaluacion, sigur den caso negativo, ta bay tin.

Cu esaki, gobierno por fin ta introduciendo un manera di atende prestacion cu ta practica comun na varios entidad semi-gubernamental y tambe na hopi empresa den sector priva. Di e banda ey: e ta ‘long overdue’, pero bonbini y ta spera cu esaki lo ta comienzo di un practica mas sano y mas ‘al dia’ pa atende asunto di personal. Asina aki tambe ta pone fin na e practica ridiculo unda na varios departamento no tabatin evaluacion structura, sino cu un persona cu ta haya cu e mester un ‘bevordering’, ta bay busca ayudo di otro persona pa yena un formulario, poniendo aden loke nan mes ta haya corecto. Despues un autoridad desconoci ta huzga si o no, si e peticion pa promocion ta termina den exito. E manera retrogado aki di, basicamente, no evalua empleado, porfin a yega na su final.

Consecuencia ta tambe cu den caso di un evaluacion negativo, e empleado por keda sin haya e aumento periodico, cu tabata automatico, pero cu e decreto aki a bira algo cu ta tuma lugar solamente si e evaluacion ta positivo. Cu esaki, gobierno ta cumpliendo tambe cu un di e exigencianan Hulandes, formula den e Landspakket. Ta keda existi un ‘pero’ si. Esey ta cu ainda ta keda existi e posibilidad cu un mandatario ta dicidi pa den cierto caso, a pesar di e evaluacion negativo, e empleado haya su aumento toch. Esey di cualkier manera ta keda e prerogativo di un mandatario, cu den cada caso por demostra su integridad, o falta di esaki…

E decreto ademas ta habri e posibilidad pa cuminza e trayecto di retiro di un empleado publico, si su cumplimento ta bao nivel pa tres aña consecutivo. Den esaki ta tene cuenta cu loke ta stipula den articulo 98, inciso 1, sub f, cu ta trata e posibilidad di retiro pa incapacidad o ineptitud pa eherce e puesto den cual el a funciona, si no ta trata di deficiencia psiquico o corporal. Esaki ta sigur un ampliacion serio di e posibilidad pa deshaci di persona cu no ta funciona den e aparato. Claro cu esey mester tuma lugar cu e cautela y seriedad necesario, pero e ta significa un avance importante den direccion di maneho di personal mas parecido na loke den sector priva ta normal caba, desde antaño. Esnan cu semper a bisa cu no mester cambia LMA pa esaki, finalmente a haya razon… Tabata mas bien e desgana politico cu tabata impedi mehoracion.

Sin embargo, introduccion di evaluacion structura y reglamenta, incluso un trayecto cla di obhecion di un empleado contra su evaluacion, y posibilidad di retiro, ainda no ta toca e punto di e restructuracion di e tareanan mes di cada departamento. Esey ta un parti sumamente importante cu mester sucede ainda. Varios aña pasa a paga bon placa pa expertonan externo haci e asina yama ‘Kerntakenanalyse’, pero seguidamente no a haci nada cu esey y no a reforma y redefini tareanan di e departamentonan segun e resultadonan ey. Por ta cu e biaha aki lo duna e proyecto un otro nomber, ya cu esun ey a keda ‘emocionalmente contamina’ pero importante ta pa e trabao tuma lugar y cuminza pone e aparato publico haci e trabao prioritario y no perde tempo, y placa, cu trabao obsoleto. En todo caso, mester conclui cu gobierno a cuminza pone e stapnan cu mester duna nos un aparato publico mas cumplidor.