HOSPITAL HOH ODUBER

Haya referencia pa specialista awe y haya cita te aki tres of hasta seis luna. Esaki ta realidad di hopi pacient na Aruba. Un situacion dificil pa henter comunidad pasobra ta un hecho conoci cu mas tarda pa un persona haya diagnostico y tratamento adecuado, mas e impacto negativo ta pa e pacient, y hasta comunidad. E ta implica risico pa salud y un efecto grandi riba productividad, aparte di gastonan adicional pa cuido. 

Organo Ehecutivo di AZV y tambe Hospital Dr. Horacio Oduder, HOH, ta sigui e desaroyo aki di cerca. Segun Director di AZV Edwin Jacobs, no solamente ta ricibi e kehonan directo di pacient, pero ta monitorea medionan social pa e kehonan cu tin relacion cu lista di espera pa specialista, mescos tambe pa dokternan di cas. Mesun cos ta conta pa HOH, vocero Charlaine Huntington a splica.

AZV ta constata na e momentonan aki dos tipo di lista di espera. Un ta e lista di espera cerca un specialista cu por ehempel ta hopi conoci y por lo tanto aseguradonan ta scoge pa bay cerca dje. “Esaki por nifica cu no necesariamente tin lista di espera den e specialismo pasobra cerca otro specialista e lista di espera ta cortico,” Director di AZV Edwin Jacobs a splica Bon Dia Aruba.  Segun HOH, mundialmente tin escasez di cierto specialismo, y Aruba no ta un excepcion. Esey ta motibo tambe cu AZV kier orienta mas den region pa no depende unicamente di specialistanan di Hulanda

Na momento cu na tur specialista den un ramo tin lista di espera, AZV ta pone medionan disponibel pa atrae den prome instante un specialista temporal cu miras cu si e lista di espera ta structural, amplia e cantidad di specialista

“Desde 2023, na momento cu situacion a bay na normalidad despues di e pandemia, AZV a reanuda su monitoreo proactivo via e institucionnan y specialistanan riba lista di espera. Como guia ta usa e asina yama ‘treeknorm’

Hulandes. Pa yega na un tempo adecua ta necesario cu e institutonan y specialistanan tur tin un mes e metodo pa determina lista di espera. Pa 2025, ta riba nos lista pa yega na un metodo unico cu tur dunado di cuido ta determina lista di espera. E meta ta pa finalmente nos yega hunto, Ministerio di Salud, dunadornan di cuido y AZV, na normanan pa specialismo. A base di e normanan aki nos ta determina pa specialismo loke ta aceptabel.”

Durante e ultimo cuater añanan nos a identifica y  traha riba listanan di espera den  areanan di: urologia; MDL, cu ta stoma, tripa y higra; ginecologia; pediatria; KNO cu ta horea, nanishi y garganta; radiologia; retinologia; y dialyse. HOH a nota un tardanza cu dermatologia y reumatologia tambe.

Na 2024 AZV tabata monitor proactivo riba tempo di espera di 10 siman.  “Na comienso di Maart, nos a ricibi informacion y nos mira cu ta surpasa e 10 simannan den area di urologia, MDL, dermatologia y reumatologia cu nos mester concentra. E siman cu ta bin nos lo discuti esaki cu hospital pa saca for kico por ta ocasionando esaki.”

Di otro banda, Huntington ta bisa cu den caso di emergencia, pacientnan por acudi na servicio di emergencia y lo haya e trato di specialista necesario. Como dunado di trabou, HOH mester percura tambe cu su specialistanan tin un bon balans entre trabou y bida. “Aunke ta pidi nos specialistanan pa duna lo maximo, no por exigi di nan pa continuamente traha sin momento di descanso.”

HOH ta mustra cu AZV ta traha segun un planificacion di trahado (Manpower planning) y no tur ora esaki ta cuadra cu demanda di e pacient, kende ademas hopi biaha ta keda scoge pa specialistanan conoci, en bes di esnan cu ta mas nobo. Tambe ta bin acerca cu no tur ora AZV ta cubri tur e gasto cu cierto pacient mester. Aki ta unda HOH mester percura pa inverti den ekipo, personal, edificio. “AZV ta cubri parti di e salario di specialistanan den nos servicio.” E diferencia ta bin di otro servicio cu HOH ta brinda, entre otro di turismo medico por ehempel. Huntington ta enfatisa si HOH no por controla e lista di espera di specialistanan independiente cu no ta den servicio di e fundacion.

Factor cu tambe tin impacto directo riba e tempo di espera ta aumento den e complehidad di cuido, demanda den cuido, crecemento di populacion, capacidad limita y e necesidad pa tratamentonan multi-disciplinario. “Pero HOH tambe ta organisando diferente policlinica pa asina brinda servicio mas eficiente y sigui pusha pa trece mas specialista, pa sigura cu por keda competitivo compara cu otro pais.”

AZV  ta directamente envolvi pa mira con por yuda HOH y Imsan, unda a logra mas specialista local, incluso di KNO y neurologia. “Proximamente un otro ta cuminsa den retinologia via Imsan,” Jacobs a splica, agregando cu no solamente AZV a financia e extra dokter pero tambe enfermero specialisa y trahador administrativo den e camponan aki.