December ultimo minister demisionario di Salud, Dangui Oduber, a anuncia cu entrante 1 di februari 2025 pensionadonan di Aruba lo no mester paga mas pa nan remedi. Segun informacion cu ta circula riba rednan social, esaki no ta e caso. Ya ta 7 di februari y ainda e cambio aki no a drenta na vigor.
For di aña 2004 AZV a introduci un lista di remedi a base di conseho di Advies Commissie Geneesmiddellijst AZV (AGA), e lista aki ta bisa na e dunadonan di cuido cua remedinan AZV ta cubri (lista positivo) y cua remedinan AZV no ta cubri.
Na aña 2021 y 2022 AZV a adapta e lista positivo di remedi. Ultimo adaptacion a drenta na vigor dia 1 di october 2022 conforme e Decreto Nacional di dia 13 di juli 2022. Esaki tabata resultado di e asina yama “5 Wave model” cu a keda diseña pa cumpli cu e peticion den reduccion di gastonan di AZV cu 60 miyon florin pa aña.
E lista di remedi di AZV a conoce tres cambio importante e momento ey. E tres cambionan aki tabata: un grupo di remedi cu ya no ta wordo produci ta keda elimina di e lista, y esaki no tabatin efecto pa e aseguradonan; Remedinan cu por ser cumpra den botica sin receta di dokter, manera por ehempel Paracetamol y Dica, ta keda saca di e lista y e asegurado mes lo tin cu paga esaki. E remedinan aki ta ser yama “OTC” (Over The Counter); Cierto remedinan ta keda cubri solamente ora ta cumpli cu e criteria estableci. Asegurado cu malesanan cronico ta keda ricibi nan remedi. Solamente si resulta cu no ta cumpli na e criterionan estableci, e ora e asegurado lo mester paga pa e remedi aki.
Den un entrevista di december 2022 cu Bon Dia Aruba, director di AZV, Edwin Jacobs a elabora un poco mas riba e topico di lista positivo di remedi, specificamente ora ta trata pashentnan cu malesa cronico cu nan remedi no ta ser cubri mas.
Jacobs a señala cu tur remedi cu ta riba e lista positivo ta wordo cubri pa AZV. Si e remedi no ta riba lista positivo, e unico forma cu por wordo cubri ta den loke nan ta yama e lista di “criteria”. Esey ta nifica cu pa e pashent por haya remedi, mester cumpli cu cierto criteria.
“Esaki ta un otro sistema, algun di remedinan cu a wordo saca for di e lista positivo a pasa bay riba e lista di criteria. Esaki basicamente pa uso cronico tanten cu no ta remedinan cu ta over de counter – esey ta remedinan cu nos no ta cubri mas. Ora un persona ta yega na Botica bay den reki y pikie”, el a bisa.
Tambe tin remedinan di uso temporal cu tampoco ta wordo cubri. Jacobs a haci un apelacion na tur persona cu tin duda tocante su remedinan pa tuma contacto cu AZV mes. “Nos a constata cu den e dos luna aki di implementacion di esaki cu tabatin kehonan. Nos ta monitor riba social media cu ora un persona tin un reclamo, nos ta tuma contacto cune pa wak kico ta su situacion. Tambe nos a constata cu esaki ta un cambio den bo sistema di prescribi y no ta tur dokter di cas ainda ta dominando e forma di prescribi totalmente”, Jacobs a indica.
Tambe el a trece dilanti cu nan a haya casonan unda e persona cu ta sufri di malesa cronico, cu tin derecho di haya su remedinan, ora e dokter a prescribi e mester a skirbi “CG”, cu ta nifica chronische gebruik of uso cronico, y algun dokter no ta haciendo esey. E ora ey pashentnan tin cu paga nan remedinan debi na esaki.
E cambio di lista positivo di remedi y AZV a afecta un parti grandi di poblacion, y hasta pensionadonan, cu na hopi ocasion mester a keda sin bebe nan remedi pa motibo cu nan no tin manera pa paga esakinan.
Teniendo esaki na cuenta den luna di juni aña pasa parlamentario Raymond Kamperveen a entrega un mocion pa asina adultonan mayor por ricibi na remedinan sin mester paga pa nan. E mocion aki a ser aproba.
Mediante un comunicado di 17 di december minister Oduber a anuncia cu a aproba e cambio di ley pa asina cubri e remedinan di pensionadonan y cu entrante 1 di februari pensionadonan no lo mester paga pa haya nan remedi mas.
El a splica cu prome cu a tuma e decision aki, mester pidi conseho pa wak si e cambio aki tabata posibel. E conseho aki a dura algun luna prome cu e mandatario a ricibi esaki y despues cu a ricibi e conseho gobierno a cay y bira demisionario. Esey a pone cu mester a busca un conseho huridico si un decision asina ta ser considera un “lopende zaak”. E conseho aki a drenta prome cu eleccion y a tuma e decision basa riba resultado financiero di 2024 y proyeccion pa 2025.
Segun minister Oduber a indica e cifranan aki tabata di suma importancia pasobra e decision ta un compromiso structural ya cu ora cu cuminsa cu e cobertura, e pago mensual pa remedi di e pensionadonan ta bira un gasto continuo.
A pesar cu a anuncia cu e cambio aki lo drenta na vigor dia 1 di februari, segun informacion cu tabata circula esaki no ta e caso y ainda e cambio di ley no a tuma luga.
Bon Dia Aruba a tuma contacto cu director di AZV, Edwin Jacobs, pa puntra si esaki ta corecto y si tin un motibo pakico e cambio di ley ainda no a drenta na vigor.
Sin duna mucho detaye, Jacobs a indica cu “e formalisacion di e decision ta den proceso.”
Durante atardi ayera, AZV a manda un comunicado di prensa riba e topico, bisando:
“UO AZV a ricibi e decision y a inicia e evaluacion tecnico pa ehecucion di esaki. Solamente cu e proceso aki ta tumando mucho mas tempo cu a premira inicialmente. Ta calcula cu e
finalisacion di e parti tecnico lo tuma minimo 1 luna mas y maximo 2. Nos ta pidi nos disculpa pa e inconveniencia aki.”