Den nos edicion aki di e column semanal tocante nos Papiamento, nos ta duna atencion na palabra cu recientemente a drenta nos vocabulario. E tipo di palabra aki por causa cu hende ta haci e pregunta: “Ta ken a dicidi cu e palabra ey a bira parti di Papiamento?” E contesta lo keda semper: “Nos no sa.” Loke si nos sa cu na dado momento un o mas persona a ripara cu pa un situacion o significado specifico nos no tin un palabra special y ta tuma e iniciativa di cuminza usa esaki. Ningun hende ta pidi permiso di un autoridad, cu ademas lo ta no existente. Ta cuminza us’e y otro hende ta scucha esey y ta copia. De repente e palabra a cuminza pasa rond y cla! Nos idioma a haya un mas pa añadi na e vocabulario oficial; esey lo por ta cualkier dia den futuro.

Un ehemplo ta e palabra ‘ingreso’; pakico el a surgi? Normalmente nos ta usa e palabra ‘entrada’ pa indica fluho financiero, di un persona, empresa o gobernacion. Esaki no ta suficiente anto? En principio si, pero nos ta ripara cu den otro idioma tambe ta existi palabra cu ta mas usa den cierto contexto cu otro. Dado momento por bira asina cu, ora ta papia di tal asunto, e forma corecto ta tal. Por ehemplo, na Spaño nos ta perfectamente custumbra cu ora bo ta papia di placa cu ta drenta, bo no ta yama esey ‘entrada’, sino ‘ingreso’. Atencion si: na Spaño tin otro uso pa ‘ingreso’ cu nos no a adopta, por ehemplo ora ta papia di ‘ingreso en una universidad’. Pa un caso asina nos ta sigui usa ‘entrada’ pasobra ‘ingreso’ te awor en todo caso ta ser usa den asunto financiero so. Den un anterior edicion nos a referi tambe na e palabra ‘tasa’ cu tambe a bin aden pa duna mas claridad na por ehemplo e altura di un porcentahe: e ‘tasa di interes’. Nos ta considera esakinan adicion util na nos idioma cu ta beneficia nos; cu nan ta di reciente fecha no ta importa, tur palabra un tempo tabata di reciente fecha.

Otro tema relaciona ta palabra cu ta existi, sea den nos vocabulario oficial of no, pero riba cual no tin claridad kico nan ta indica. Un ehemplo ta e palabra ‘conviccion’, cu ta den nos lista di palabra oficial pero como cu e lista no ta un diccionario splicativo, ainda bo no sa unda y con pa us’e. E confusion cu por surgi ta ora nos tin un texto, por ehemplo na Ingles, unda e palabra ‘conviction’ ta aparece, cu den e contexto ey no ta e traduccion di ‘conviccion’. E ‘conviction’ Ingles ta indica un ‘condena’, o ‘condenacion’, o ‘sentenciamento’, tur tres presente den nos Vocabulario oficial. Ora na Ingles ta papia anto di un ‘convict’, esey ta un persona condena o sentencia. Tambe sa usa e ‘convicted felon’, hopi scucha den ultimo tempo relaciona cu e ex-presidente di Estadonan Uni, condena pa fraude. Ta bon pa indica cu ‘condena’ ta den uso tanto como verbo y como sustantivo tambe, mescos cu den idioma Spaño. Nos ‘conviccion’ ta bin di Spaño y ta relaciona cu e verbo ‘convencer’. ‘Conviccion’ tin e uso ey cerca nos tambe; den un frase como ehemplo: “Mi a bay guera cu e firme conviccion cu nos ta gana, pasobra e ta un guera husto.” Atencion: den idioma Ingles ‘conviction’ a mantene tambe su significado di ‘conviccion’ manera na Spaño, banda di e contenido discuti anteriormente.

Mas en general nos por bisa cu hopi palabra di origen Latin ta existi den tur e idiomanan di referencia importante pa nos, pero cu tempo nan por a haya otro contenido den cierto idioma. E conviccion menciona ta uno asina, e forma original Latin ta ‘convictio’ cu tabata indica e accion di convence bo mes di algo. Den caso di un corte di husticia, ta trata di e proceso unda un o mas huez ta keda ‘convenci’ di e hechonan presenta y ta dicta sentencia corespondientemente. Asina idioma Ingles a yega na su variante di uso den corte.