Den nos edicion di awe di nos articulo semanal atencion pa e uso, cu nos ta considera eroneo, di e forma di persona singular ‘ami’ y abo’, cu nos sa topa de vez en cuando. Kico ta e caso? Nos ta haya por ehemplo un frase unda ta skirbi, ‘a mi’ na lugar di ‘ami’.

E impresion cu nos tin ta cu e eror aki tin su origen den idioma Spaño, unda por tin un frase den cual tin uso di algo parecido pero cu no ta mescos y cu no ta origen tampoco di e ‘ami’ y ‘abo’ di nos Papiamento. Por ehemplo, e frase: “A mi no a haya ningun invitacion pa e fiesta ey.” Nos por ta quiboca pero ta parce nos cu aki tin e pensamento cu tin un similaridad cu Spaño: “A mí no me llegó ninguna invitación para esa fiesta.” Pakico tin un diferencia clave aki? Na promer lugar, e forma di ‘ami’ y ‘abo’, tambe ‘anos’ y ‘aboso’ muy probablemente ta forma parti di nos idioma desde hopi tempran den su desaroyo. Indicacion di esaki ta cu e forma aki di e personanan singular y plural den nos idioma ta casi exactamente loke ta existi tambe den otro lenga deriva di Portugues, esta e ‘Criol’ di Guine Bissau y Cabo Verde. Den e idioma aki nan conoce, mescos cu den Papiamento, e dos formanan banda di otro. Cerca nos nan ta: ami, mi; abo, bo; e (ele den cierto caso), anos, nos; aboso, boso; anan, nan. Na Criol di Guine nan ta: amí, n (pronuncia manera ‘ng’), abó, bu; el, i; anós, nu; abós, bo; elis/elus, e.

Nos ta usa e forma ‘ami’, ‘abo’, ‘anos’ tambe pa enfatiza algo, por ehemplo cu un persona a haci algo, o a keda sin haci algo: “Nan a pega barco y anos mester a bin salba nan…” Tambe: “Ta abo mester a regla esey, y bo no a haci nada.”

Mescos cerca nos, e forma amí, abó, anós, abós, den e idioma di Guine ta ser usa pa enfatiza algo; esaki den forma di usa tur dos e formanan tras di otro den e mesun frase: “Abó, bu ka na fika li?” (Abo, bo no ta keda aki?”). Por cierto cu nos tambe conoce exactamente esaki, ora nos kier enfatiza algo. Den e probable contesta riba e pregunta anterior tanto den Papiamento como den Criol ta usa e forma acompañante: “Nao, n ka na fika.” (“No, mi no ta keda.”) Si na nos idioma Papiamento bo bisa: “No, ami no ta keda,” ta pa enfatiza cu abo sigur no tin intencion di keda.

Ora nos bay explora mas den tanto Spaño como Portugues, nos ta yega posiblemente na e origen di e ‘ami’ y ‘abo’, etc. Anteriormente nos a usa un frase caba na Spaño: “A mí no me llegó ninguna invitación…” Portugues tambe conoce e forma aki, por ehemplo: “A mim ninguém disse nada.” Esey probablemente a sirbi como base pa e ‘amí’ den e Portugues crioyisa, mientras e ‘a você’ a crea e ‘abó’ di idioma di Guine.

Por cierto cu e forma aki no ta desconoci na Spaño, sigur no den e paisnan Latinoamericano cu ta maneha e forma antiguo ainda di ‘vos’ na lugar di ‘tu’; por tende un persona bisa otro: “¿A vos no te dieron sesos para pensar?”

Awor, pa bolbe na e inicio di e exploracion aki; ta importante cu den nos idioma nos no conoce uso di ‘a’ como pronombre, salvo cierto expresion fiho: ‘a proposito’; ‘a la vez’ cu awwendia nos ta skirbi na otro: alavez (alabes). Tambe cerca nos e ‘a’ ta sirbi como adicion na un verbo pa indica pasado: “Nos a bay caba.”

Por ta cu asina e pronombre original ‘a’, a bira parti di e palabra cu ta indica e persona y no tin ningun relacion mas cu e pronombre original, cu ta den uso ainda den tanto Portugues como Spaño. Como cu ta trata di e cosnan mas basico di cualkier idioma, ta probable cu e ‘ami’ di Papiamento a cruza Atlantico varios siglo pasa caba y tabata forma parti di nos idioma desde inicio. Pa nos en todo caso, ‘ami’ y no ‘a mi’.