Durante e siman aki, Bon Dia Aruba a publica algun articulo relaciona cu e evaluacion di e Conferencia di Partidonan di Convencion di Conseho di Europa riba Labamento, Buskeda, y Confiscamento di Producto di Crimen y riba Financiamento di Terorismo, riba e cumplimento di Aruba cu varios provision di tratado. E articulo aki ta toca e di tres y ultimo parti di e rapport.
E evaluacion di Aruba a keda ehecuta despues di un decision di Hulanda pa acepta aplica e tratado na e hurisdiccion aki.
Responsabilidad Corporativo
Tocante responsabilidad corporativo (Articulo 10), e rapport ta nota cu legislacion di Aruba ta provee pa responsabiliscion criminal di persona legal (Articulo 1:127 di CrCA). E articulo aki ta provee, den termino general, cu ofensanan criminal por ser cometi pa personanan natural y legal. Autoridadnan tambe a specifica cu e provision ta relaciona na tur ofensa (ofensa criminal y delito), cu tambe ta inclui labamento di placa y financiamento di terorismo. E marco legal no ta detaya tur condicion bao cual un responsabilidad asina por bin dilanti.
Sinembargo, autoridadnan di Aruba a splica cu e criterionan aki a keda desaroya pa un veredicto di Corte Supremo di Hulanda (ECLI:NL:HR:2016:733). E veredicto aki ta similar na esun splica y analisa cu respecto Hulanda den e Revision Tematico Horizontal di 2021. Por lesa e revision aki riba website di e Convencion. Pa e motibo aki, por aplica e mesun conclusion cu respecto Articulo 10 na Aruba. Sinembargo, e diferencia cu ta keda ta cu autoridadnan no a duna informacion tocante si por tene e persona legal responsable si e persona natural a actua como instigador of complice.
Respecto e rekisitonan delinea den Articulo 10 (2), autoridadnan di Aruba tambe a referi na e caso legal estableci pa Corte Supremo di Hulanda. Mientras cu no tin provision legal, practica ta provee pa e responsabilisacion di personanan legal den caso unda tin falta di supervision of control di un persona natural.
Segun e rapport, autoridadnan di Aruba a duna dos caso como ehempel pa demostra nan habilidad pa persigui y procesa personanan legal. Sinembargo, ningun di e casonan ta relaciona na ofensanan di labamento di placa.
Adicionalmente, den e MER 2022 di Aruba, a nota cu durante e periodo di 2016-2020, no a aplica ningun sancion na ningun persona legal pa ofensanan di labamento di placa.
Den e MER 2022 di Aruba, ta declara: “Parlamento di Aruba ta aplica leynan relaciona na su asuntonan interno. Fuentenan di ley ta inclui Ordenansanan Nacional, Decretonan Nacional (medidanan general y regulacion ministerial obligatorio), tratado internacional of decreto di organisacionnan internacional relevante y veredictonan di corte. Aruba tin un sistema di ley civil (basa riba e modelo Hulandes) cu Corte Conhunto di Husticia di Aruba, Corsou, Sint Maarten y di Bonaire, Sint Eustatius y Saba responsable pa administracion di husticia na prome instancia y riba apelacion na e islanan. E miembronan di Corte Conhunto di Husticia ta trata ley civil, criminal y administrativo. Mayoria di decision di e corte di apelacion pro keda apela den casacion den Corte Supremo di Hulanda na Den Haag.”
Aruba tin medidanan legislativo na vigor, introduciendo responsabilisacion criminal di personanan legal pa ofensanan di labamento di placa. E hurisprudencia estableci pa Corte Supremo di Hulanda (cu tambe ta aplica pa Aruba) ta detaya e interpretacion di e responsabilisacion aki, asina aplicando mayoria di e rekisitonan di Articulo 10 (1 y 2). Sinembargo, e rapport ta recomenda autoridadnan pa considera asumi medidanan legislativo of otro pa refleha completamente e rekisitonan di Articulo 10.
Ya cu no a logra ningun condena pa labamento di placa, ta recomenda autoridadnan pa tuma stap pa crea conscientisacion entre autoridadnan di cumplimento di ley riba e mecanismonan di responsabilisacion corporativo envisiona den Articulo 10.
Maneho di propiedad confisca
Tocante maneho di propiedad confisca segun Articulo 6, e rapport ta nota cu Ministerio Publico (OM) ta un autoridad competente pa sigura cumplimento di veredicto y orden y pa duna instruccion tocante maneho y destruccion di activonan confisca (Articulo 3 di Ordenansa Nacional riba Servicio di Ministerio Publico.)
Autoridadnan a indica cu tur decision tocante e confiscamento di activo mester ta nota den e Lista di Registro di Comportamento Ilegal.
A clasifica Aruba como cumpliendo cu Recomendacion 4 den su evaluacion mutuo na 2022 conduci pa CFATF, mientras cu no a nota ningun deficiencia relaciona cu confiscamento di instrumentalidad, producto di crimen y propiedad di balor ekivalente.
Generalmente, Articulo 141 di CCrPA ta prescribi cu tur activo confisca mester ta cera y seya, cu descripcion detaya di e contenido. Sinembargo, si no por confisca e activonan fisicamente, corte di prome instancia ta bay nombra un bewaarder pa maneha nan, kende ta ricibi orden administrativo general pa asina facilita e maneho di activo. Ademas, e mesun provision ta prescribi cu obhetonan confisca por ser transferi na otro bewaarder, designa pa OM si esaki ta necesario pa preservacion, uso y seguridad di activonan confisca.
Tin un decreto nacional riba custodia di obhetonan confisca (NDSCO) cu ta detaya e procedura pa maneho di activonan confisca di e bewaarder designa pa e corte. Segun e provision general no por usa of destrui e activonan excepto despues di obtene e autorisacion. Ademas, Articulo 10 di NDSCSO ta desafia obhetonan cu no ta adecua pa almacenahe a largo plaso como obhetonan di cual e costo di almacenahe no ta den proporcion na nan balor y obhetonan cu ta reemplasable y cu nan balor ekivalente por keda determina facilmente. Den e caso aki, ta transferi e propiedad for di e bewaarder na un deurwaarder pa findishi (Articulo 17 (1) di NDCS).
Adicionalmente, Articulo 10 di NDCSO ta delinea proceduranan special cu ta trata cu maneho di bienes cu ta caduca y otro activonan di cual nan almacenahe y maneho ta rekeri atencion special (auto, substancia cu ta kima, substancia peligroso y desperdicio, remedi, etc.).
Relaciona cu propiedad inmueble, autoridadnan a declara cu e provision general riba nombramento di un bewaarder ta aplica (Articulo 141 (3) di CCrPA.)
Den practica, OM por nombra e doño of residente di e propiedad como bewaarder.
E rapport ta nota cu autoridadnan a mustra un caso como ehempel pa demostra e maneho efectivo di propiedad confisca. Como parti di un investigacion riba traficacion di droga a gran escala internacional, a confisca un cantidad di propiedad for di un sospechoso na Aruba. Despues di condena di e sospechoso pa labamento di placa, dos di e tres cas a ser bendi den findishi y a entrega e placa genera na e fondo di prevencion di crimen. Mientras cu e ehempel aki ta trata di un caso compleho di labamento di placa, e no ta duna detaye tocante e maneho di activo confisca. No a duna otro ehempel.
Basa riba e respuestanan ricibi, ta parce cu e legislacion ta incorpora cierto medida relaciona cu maneho di activo confisca. No tin un autoridad central responsable pa maneha activonan confisca.
Ademas, e sistema ta enfoca riba preservacion di activo na lugar di nan maneho. No ta specifica con e pais ta maneha activonan cu ta compleho den naturalesa of ta genera activo. Consecuentemente, e rapport ta recomenda autoridadnan pa tuma medida legislativo apropia segun ta necesario pa sigura maneho efectivo y comprensivo di activo di tur tipo, manera den Articulo 6 di CETS 198.