Yegando na fin di aña nos ta mira varios iniciativa cu ta relaciona cu comienzo di un aña nobo, cu por marca un punto positivo tambe. Loke ta keda e pregunta ta, con e proyectonan aki ta sigui y kico ta e plan final: kico ta e ‘end game’ cu tin na vista?

Un bon ehemplo actualmente ta e anuncio di e ciere di e dump na Parkietenbos. Di un banda esaki por significa un comienzo di un situacion mas faborable pa e vecindario, si ta bay cumpli cu cierto requisito cu no ta asina facil tampoco. Banda di esey e pregunta ta kico ta bay haci na lugar di hiba tur cos na dump. Parcialmente e contesta ta duna caba; varios compania a aparece riba un lista como encarga cu ricibi cierto tipo di desperdicio.

E ciudadano y e empresa cu kier deshaci di e tipo di desperdicio particular, por sabi anto unda e mester ta pa esey. ‘So far, so good’, nos lo bisa. Sin embargo, cu esey nos no a yega na e conclusion cu nos, y specialmente e bisiñanan di e dump bieu, por bay drumi tranquil. Tin hopi cos pa haci ainda, cu practicamente no ta aparece den e discusion manera nos a mira esey a desaroya e aña aki. Y como cu gobierno, e ministro responsable sigur, no ta duna un vista riba e plan total, si tin uno, y comunidad no ta haya e panorama final di e asunto. Nos ta bay pone algun di e preguntanan riba mesa.

Por ehemplo, e ministro encarga a anuncia cu e plan ta pa converti e sero di sushi den un parque solar. Tremendo idea, cu e propio medio aki a trece dilanti durante e aña aki, pero cu no ta liber di su problemanan na caminda. Entre otro, di experiencia na otro pais ta conoci cu e problema di formacion di gas, y calor den profundidad di e monton ta keda pa basta tempo, y sigur un parti di e candelanan spontaneo ta origina aki. Esey ta implica cu e paro di aumenta mas desperdicio na e lugar no automaticamente ta significa pone fin na candela cu ta afecta e barionan alrededor. No cabe duda cu un parti di e candelanan no ta spontaneo pasobra nan ta ocasiona pa hende cu menos bon intencion, pa cual gobierno ta responsable ademas pa preveni esey cu vigilancia efectivo. Pero, ta duna esnan interesa un splicacion completo di e asunto? Nos no ta mira esey sucediendo. Y si tuma e molester pa duna splicacion completo, por añadi tambe e parti di con ta bay preveni cu tur e sustancianan toxico riba e sero ey no ta keda bay den e subsuelo y den lama. Pa loke ta e ultimo aki: esaki ta un di e tareanan importante pa cual e mesun mandatario aki ta responsable, ya cu e contaminacion di lama ta un problema cu no por sigui sconde. Aki tambe tin solucion tecnico comproba na otro pais, pero tur tin un obhecion grandi: nan ta costa hopi placa y ta logico cu nos comunidad lo mester bay paga esey di algun manera. Nos ta scucha o lesa esey?

Tin mas aspecto. Cu ta bay tin cierto empresa cu ta bay percura pa ricibi cierto tipo di desperdicio y haci algo cu esey, sea procesa te na un otro producto, o prepara pa exportacion, ta en principio positivo. Pero esey no ta cambia e realidad cu den e desperdicio regular di cas ta keda un componente fuerte di papel, plastic, metal, bateria chikito, etc. Hasta na e paisnan unda tin separacion di desperdicio na e origen, es decir na cas y oficina, manera ta e caso na Hulanda, maneha henter e proceso ey no ta algo facil. Pregunta anto na e autoridadnan: pa cuanto tempo tin pensa di keda empaqueta y warda desperdicio di cas, envez di busca un manera pa atende esaki na un manera sostenible? Pasobra montona sushi bao tera no ta parce nos algo sostenible a lo largo. E ta parce mas bien un traslado momentaneo di e problema di Parkietenbos pa otro lugar.

Banda di tur esaki no tin ainda un claridad encuanto e situacion di Serlimar. Nos no ta desea di bay den e discusion si Serlimar mester hunga un papel den procesamento di desperdicio of no, pero en todo caso e ta keda existi como e empresa estatal cu ta percura pa un parti considerable di e recoleccion di desperdicio na tur adres. Si ta e idea cu e empresa mester competi riba un mercado comercial, anto e mester tin un ‘business model’ factible, loke e no tin na e momento aki. Pregunta concreto: Serlimar mester keda manera un ‘pordiosero’ cu tur fin di aña mester bati na porta di parlamento pa haya subsidio pa cera aña, o ta bay termina cu e idiotez actual ‘de una vez por todas’? Y pa ripiti un pregunta: ta keda recolecta desperdicio na e manera anticua actual, unda un enorme cantidad di desperdicio procesable ta keda bay e ‘Parkietenbos nobo’? Y claro cu loke ta bisa aki ta conta tambe pa e competencia comercial.

Loke nos a describi aki ta solamente un di e casonan unda gobierno ta duna nos informacion parcial y ta keda keto encuanto kico ta e plan y vision final. Nos a mira esaki cu e reforma fiscal y tin mas ehemplo. Di e manera aki, papia di desaroyo sostenible ta keda palabra demasiado grandi, tambe den e aña nobo.