Ayera mainta, abogado Lincoln D. Gomez a anuncia e lansamento di su prome buki riba e tereno di leynan laboral di Aruba, pero e biaha aki e buki ta na idioma Spaño. E buki na Spaño ta wordo lansa mas o menos dos siman despues cu e abogado a lansa e buki tocante e mesun leynan pero den Ingles. Abogado Gomez ta splica Bon Dia Aruba tocante e motibo pakico e ta publica e buki, e mita di e buki y tambe toca e topico di KvK y e introduccion di nan sistema di cobransa pa e acceso na e registro comercial online.

Abogado Gomez a splica cu e motibo pakico el a dicidi di bay over pa publica den un diferente idioma cu esun tradicional, Hulandes, cu ta e idioma cu el a usa pa publica su otro bukinan ta pasobra Aruba ta un “melting pot”, un isla cu ta consisti di hendenan di diferente nacionalidad cu a bin biba na Aruba.

El a sigui splica cu tin un grupo grandi den comunidad cu te cu aworaki no tabatin acceso directo na e leynan pasobra kisas nan no ta depende di un abogado of kisas pasobra no tur hende por yega na un abogado pa varios motibo.

El a subraya cu aworaki cu e personanan aki tin un buki den nan idioma, sea ta Spaño of Ingles, cu ta disponibel den papel, pero tambe online, e ta spera cu ora ta papia di inclusion den tur tereno, cu e inclusion riba e tereno di ley, inclusion den e leynan laboral di tur cu ta biba na Aruba, ta wordo reforsa.

“Nos tur ta biba riba e pida baranca y segun nos constitucion nos tur tin derecho riba trato igual, anto e ora door cu no tin, mi a bisa laga mi produci esaki y esaki ta bira e ora un contribucion na Aruba, na e comunidad no solamente di habla Hispana of habla Ingles, pero mi ta kere esaki ta beneficio e comunidad total. Pasobra ora nos cuminsa papia di nos cu nan, ya nos ta drentando den un caminda unda nos ta causando cierto division y mi ta kere miho nos papia di nos y esaki ta algo cu ta beneficia nos,” el enfatisa.

Abogado Gomez a indica cu e buki ta dividi den cuater parti cu ta toca e diferente aspecto di e leynan laboral y ta detaya cada punto di importancia, tanto pa e trahado como pa e doño di trabou. El a splica cu e buki ta yuda e trahadonan mes pa nan por sa kico ta nan derechonan, y no solamente nan derechonan, pero nan obligacionnan pasobra den e ley no ta papia di derecho y di obligacion. Mesun cos ta conta pa e doño di trabou, e trahadonan por mustra nan doño di trabou kico ta su obligacionnan como doño di trabou.

“Esey tabata intencion, pa haciele mas accesibel na comunidad,” el a remarca.

Camara di Comercio actuando como comercio

Recientemente den Bon Dia Aruba a publica dos articulo cu tabata basa riba e articulo di abogado Gomez den cual el a trece pa dilanti su opinion y su conocemento como abogado tocante e introduccion di Camara di Comercio di Aruba (KvK) di un sistema di cobransa pa por tin acceso na e registro comercial online.

E situacion a causa confusion den comunidad y abogado Gomez duna un splicacion pa asina aclaria algun punto importante. El a indica cu KvK ta fundamenta su mes cu e ley di Camara di Comercio, tin dos ley: ley di Camara di Comercio y ley di Registro Comercial, ta duna e posibilidad pa cobra un huur pa cierto di nan facilidadnan y otro retribucionnan.

Gomez a resalta cu retribucion ta un termino legal y si e termino aki ta para den e ley aki, mester tin un retributiebesluit di Camara di Comercio cu ta pone un lista di tur e gastonan cu nan por cobra.

El a splica cu si ta retribucion, esey kiermen cu e ta solamente wordo cobra a base di cu e ta cubri gasto y cu e no ta algo cu ta por wordo bendi pa gana placa. “Si bo ta cubri bo gasto cu cinco florin, bo ta cobra esey. Bo no por cobra 500 florin pasobra e ora ey bo ta genera mas placa,” el a indica.

Abogado Gomez a resalta cu Camara di Comercio aworaki ta actuando como comercio, nan kier genera placa, y aunke nan no ta ‘for profit’, nan kier genera placa, cual el a señala ta comprendibel; pero el a enfatisa cu mester haciele di e forma corecto.

El a splica cu e ley di Corsou y Boneiro di Camara di Comercio ta mesun cos y na Corsou y Boneiro nan a haci locual ta bisa, cu a base di e ley di registro comercial tin un retributiebesluit di registro comercial cu si ta splica cu por cobra pa tres cos cu ta: 15 florin pa extracto, tres florin pa algo y 50 cen pa algo otro. Den e ley no ta para cu nan por cobra pa acceso online ni pa traduccion.

El a enfatisa cu henter e lista di producto cu ta para riba e website di Camara di Comercio no ta para den e retributiebesluit, pues “tur e cobransanan ey ta ilegal y no tin base legal.”

Gomez a agrega cu na Corsou na aña 2022 nan a cambia e ley di registro comercial pa por introduci tarifanan nobo. Na Boneiro, cu ta cay bou Hulanda, na 2022 tambe nan a cambia e ley ey pa por introduci e cambio di tarifanan.

“Mi no ta kere cu ora esey a pasa na Kamer van Koophandel na Corsou y di Boneiro cu Camara di Comercio di Aruba no a tuma nota di esey, no ta al tanto. Si ta asina cu Camara di Comercio tin hopi tempo ta haci esaki y nan tabata robes, esaki ta e momento pa recapacita, asumi responsabilidad y drecha e situacion,” el a resalta.

El a sigui indica cu Camara di Comercio ta bisa cu nan a fundamenta nan mes cu conseho di abogado, p’esey e ta pidi Camara di Comercio pa publica e conseho di e abogadonan, publica cual ta e bufete di abogado y mustra e contenido di e conseho ey.

“Mi ta pidi Camara di Comercio bay departamento huridico pidi un opinion, bay Raad van Advies pidi un opinion pasobra e posicion cu nan a pone no ta sostenibel y mientras tanto nan ta cobrando, kitando placa di comercio y di e comunidad di un forma cu no ta corecto. Un di e funcionnan di Camara di Comercio ta pa ta un watchdog di gobierno, y no actua kisas di un forma no transparente manera tin biaha gobierno ta haci,” el a finalisa.