Den bispo di Aña Nobo, prome minister demisionario, Evelyn Wever-Croes (MEP) a duna un discurso den cual a haci algun reflexion tocante meta, logro, y e situacion di nos isla.
“Esaki ta un momento di reflexion pa nos cada un, riba nivel personal,” el a bisa. “Sea orguyoso di tur e metanan cu bo a logra, cu bo trabou duro y dedicacion. E metanan cu bo no a logra completa, pone nan pa e aña nobo, y traha cu aun mas dedicacion y determinacion pa bo logra nan.”
“Riba nivel nacional nos por mira atras riba un aña cu hopi desaroyo, pa gran parti, desaroyo positivo pa nos pais. Aruba a sigui riba e rumbo firme di recuperacion y progreso. Nos a decreta Aña 2024 como e Aña di Stabilidad y Prosperidad, y nos a logr’e.
“Nos finanzas publico ta riba e rumbo di finanzas responsabel y saludabel awor, despues cu e añanan tras di lomba nos mester a traha hopi duro pa logra esaki.
Dia nos a drenta den gobierno na 2017 nos debe tabata al rededor di 90% di e GDP. Nos a logra baha esaki den apenas dos aña na 78%. Sinembargo debi na e pandemia, nos mester a presta placa pa por a sobrevivi, y e debe a bay te na 124% di GDP. Nos a saca e pais di e pandemia, nos a stabilisa e pais, y nos a crea espacio financiero, y asina nos a logra baha e debe te na 71% di GDP pa fin di e aña aki.
“Un parti substancial di e debe aki, ta e debe cu nos tin na Hulanda pa e placa cu nan a presta nos durante di pandemia, 916 miyon florin. Na april ultimo nos a yega na un acuerdo cu Hulanda, den cual nan a baha e interes di 6.9% pa 5.1%, y nos ta na mesa pa sigui baha e interes te na 3.4%. E palabracion ta cu na mei 2025 e negociacionnan mester resulta den un ley pa logra e interes abou aki di 3,4%, y e ora Hulanda ta dispuesto pa refinancia e debe bieu di Aruba tambe na 3,4%. Esaki lo trece hopi beneficio c ne, y hopi mas espacio financiero.
“E aña aki nos a cumpli cu disciplina presupuestario pa entrega Presupuesto 2025 na tempo na Parlamento, mescos cu a haci cu Presupuestonan 2023 y 2024, y cu un surplus di mas di 1% di GDP.
“E disciplina financiero cu nos a demostra, a wordo reconoci tambe pa e organo di supervision financiero CAFT, cu a duna un evaluacion positivo, y a wordo reconoci internacionalmente, momento cu nos a recobra credibilidad financiero di Aruba cu dos investment rating cerca Standard and Poor’s y Moody’s. Esaki ta haci posibel financiamento na bon interes riba mercado internacional di capital.
“Nos no ta ainda caminda cu nos mester ta, pero nos ta riba e bon caminda. Y e resultado aki no a bin di mes, el a bin danki na e vision, determinacion y curashi di nos gobierno hunto cu henter nos pueblo.”
Tambe a papia tocante recuperacion economico debi na crecemento di turismo, e introduccion di Aruba Fair Trade Authority (AFTA), y revitalisacion di Oranjestad/
“Y den 2024 a inicia, hunto cu Hulanda, cu e trabounan pa desaroya agricultura innovativo como pilar economico nobo pa Aruba,” el a agrega.
“Danki na crecemento di nos economia, desempleo ta na e punto mas abou den mas di 20 aña. Tin trabou pa tur hende cu kier y por traha, y hasta tin un scarsedad riba mercado laboral.
“Ademas, riba tereno laboral a aumenta salario minimo dia 1 januari 2024, y e ley pa Introduccion di salario minimo pa ora entrante 1 di januari 2025, a wordo entrega na Parlamento, y ta pendiente aprobacion di Parlamento.”
Wever-Croes a recorda cu danki na e recuperacion economico a crea espacio financiero pa cierto inversion, ademas di aumento di pensioen, reparatietoeslag, indexacion pa empleado publico, aumento di asistencia social (gehandicaptenuitkering), aumento di entrada pa esnan den sector priva, inversion den Enseñansa, y den infrastructura, husticia y cuido di salud. Tambe e privatisacion di RWZI a traves di inversion di e compania nobo AWSS.
“Den 2024 a introduci e ley di procedemento penal, Wetboek van Strafvordering, nobo despues di 10 aña di preparacion. Cu esaki a crea mas derecho pa victimanan, mas autoridad pa combati corupcion y delitonan penal”, el a agrega. “Den 2024 Gobierno a firma un acuerdo cu e agencia di Nacionnan Uni encarga cu proyectonan grandi di infrastructura, UNOPS, y cu Hulanda, pa traha un businesscase pa un prison nobo.
“Riba tereno di energia, cumpliendo cu e National Energy Policy, a inicia trabounan pa un di dos parke di molina di biento, na Rincon. Y danki na inversionnan haci, por a reduci tarifa di coriente entrante 1 di november 2024 cu 5%, despues cu aña pasa dia 1 di mei tambe el a baha cu 7.1%.
“Den 2024 a duna mas atencion na e trabounan riba e tereno social, especialmente pa proteha esnan mas vulnerable, nos muchanan, nos hende muhenan y nos grandinan. E Departamento di Mucha y Hoben a haya un localidad permanente, y desde ey lo sigui traha riba atencion pa nos mucha y hobennan. Plan di Mayor a bira un realidad, brindando asina asistencia na parehanan cu separa, na bienestar di e yiunan.
“Cuido di nos adultonan mayor a haya hopi prioridad, entre otro cu e estudio haci pa e Foro di Adultonan Mayor riba e calidad di bida di nos adultonan mayor, y door di enfoca riba maneho basa riba un perspectiva social di embehecimento y cuido, en bes di un perspectiva medicalisa. Tambe den 2024 a sigui traha cu casnan di cuido pa cumplimento cu exigencianan basico di calidad, y asina a bay di 0 cas di cuido cu permiso, pa 9 cas di cuido cu permiso pa opera nan cas di cuido. Y a pone fondo disponible pa empodera e “telefon pa adultonan mayor” aun mas.
“A inverti tambe den e area di transporte, den entre otro Departamento di Meteo, den independisacion di Directie Luchtvaart, den digitalisacion di DTP, y den restructura Arubus y Arutram.
“Pa garantisa cu Integridad nunca mas wordo elimina di e prioridadnan di gobiernonan den futuro, a cuminsa prepara legislacion pa ancra Integridad den ley.
“Mas enfoke a wordo poni den 2024 pa conservacion di nos naturalesa, y pa desaroyo bay den balance cu conserva nos naturalesa.
“Y den 2024 a pone e fundeshi pa un structura nobo pa e aparato gubernamental, pa e por funciona mas eficientemente y cu menos gasto. Hunto cu e proyecto di digitalisacion di servicionan gubernamental e-Government, pa cual Union Europeo a pone 13.5 miyon euro disponibel, lo resulta den un aparato gubernamental mas agil y mas efectivo.”
“Awor cu nos ta dilanti un otro fin di aña, ta un bon momento pa nos para keto y mira atras kico tur nos a realisa. Con duro nos tur a traha cu awor, apenas dos aña despues cu nos a sali di e pandemia, nos pais ta para firme riba su pianan cu stabilidad pa atende cu e retonan pero tambe oportunidadnan nobo,” el a bisa den clausura di su discurso. “Pa esey, den nomber di Gobierno di Aruba, mi ta bisa bo DANKI. Danki pa stima nos pais, sea cu bo a nace na Aruba of no. Danki pa kere den nos pais. Y danki pa bo esfuerso y contribucion pa hiba nos pais padilanti.”
“Den nomber di tur e ministernan di Gabinete Wever-Croes 2, mi ta desea bo un bon y feliz cambio di aña.
Cu Dios bendiciona cada ciudadano di nos pais, y cu Dios bendiciona Aruba,” el a finalisa.