view of the Earth from space, blue planet and deep black space

Dia 16 di september, nos a celebra e compromiso cu paisnan a haci na 1987, pa proteha bida humano y e medio ambiente door di implementa e Protocol Montreal cu ta trata cu e substancianan cu ta caba cu e Capa di Ozon. Ta papia di un avance y logro desde e tempo ey y pa logra e obhetivo ta controla y purba yega na stop e uso di substancianan cu ta daña e capa di ozon. Den e relato aki Directie Natuur en Milieu (DNM) ta trece dilanti e tema cu ta enfoca riba dje pa 2024 y tambe un biaha mas: kico ta e capa di ozon, cua ta e substancianan cu ta caba cu e capa solar, kico e Protocol di Montreal ta encera, y unda nos ta awe pa cu e proteccion di e capa solar.

E tema pa Dia Mundial di Ozon (WOD) di aña 2024 ta, “Protocol di Montreal: Avansando Accion pa Clima.” E tema aki ta subraya e rol crucial cu Protocol di Montreal tin y no solamente pa cu e restauracion di e capa di ozon sino tambe den mitiga cambio di clima. Esaki ta pa recorda un y tur di nos responsabilidad conhunto pa sigui intensifica e esfuersonan pa combati cambio climatico.

E capa di ozon, ta un capa fragil di gas cu ta proteha e mundo contra e parti dañino di rayonan di solo, asina yudando preserva bida riba e planeta. E eliminacion di uso di cierto substancianan kimico cu ta caba cu e capa di ozon ta yuda proteha e capa di ozon pa e generacion aki y esun di futuro. Tambe e ta contribui na esfuersonan global pa atende cu cambio climatico. Protehando salud humano y ecosistema door di limita e radiacion ultravioleta dañino cu ta yega na Tera. Algun di e substancianan cu a elimina nan uso ta ‘hidroclorofluorocarbon’ (HCFC-nan) y otro substancia ‘hidrofluorocarbonnan’ (HFC-nan) ta esunnan cu a daña e capa solar, p’esey a elimina un y reduci e uso di e otro. Door di a haci esakinan, nos por papia di reduccion di emisionnan directo y indirecto di gasnan cu ta keinta nos planeta. Cual ta contribui na e metanan pa accion pa clima, y construi un futuro sostenibel pa un y tur.

E obhetivo principal di Protocol di Montreal ta pa proteha e capa di ozon door di tuma medidanan pa controla produccion y consumo global di substancia cu ta daña y caba cu e capa solar. E obhetivo final ta pa elimina e substancianan; e base di desaroyo di conocemento cientifico y informacion tecnologico. E ta trata di varios grupo di substancia cu ta caba cu e ozon. E grupo di substancia kimico ta clasifica den un lista den anexo den e Protocol Montreal. E Protocol ta exigi control di casi 100 substancia kimico, den varios categoria. Cada grupo den e anexo di substancia kimico, e Tratado tin un cronograma estableci pa e eliminacion di produccion y e consumo di e substancia ey, cu e meta pa eventualmente elimina esaki completamente.

WOD ta ofrece oportunidad pa reflexiona riba e logronan di pasado, e trabounan actual, y futuro implementacion di e Protocol Montreal y e amienda di Kigali. E celebracion aki ta un actividad anual pa eleva conscientisacion di comunidad tocante e importancia di e acuerdo ambiental multilateral aki. Por considera e dia aki, un oportunidad pa involucra publico den conoce “kico ta encera e Protocol Montreal asina curasha dialogo den termino largo”.

Un biaha mas, DNM ta gradici comunidad pa acepta e manera cu nos ta trece informacion dilanti di e dianan observa pa Nacionnan Uni asina expande e conocemento y DNM por informa e avancenan di accionnan na nivel internacional. Recordando un y tur cu ta Hunto nos ta logra e avancenan, y ta danki na e trabou colectivo di Nacionnan Uni (UN), secretariado cu ta atende cu e tema di Ozon, gobiernonan, industrianan y sociedad civil a yega asina leu cu e capa solar ta den un bon estado y mester sigui proteh’e!