E aclaracion cu ministro encarga cu labor y integracion di stranhero a duna encuanto e problema di escasez laboral y entrada di trahador for di exterior a contesta algun pregunta pero a laga otro habri. Ta berdad cu a bin varios regla y aparente solucion pa e inmigrantenan cu tabata legalmente na e isla anterior na fecha di 1 di januari 2024, pero e mandatario no a toca e tema mes di e migrantenan ilegal cu den cierto caso tin varios aña bibando y trahando na nos isla. Esaki ta toca varios nacionalidad pero mas cu tur otro e grupo grandi di Venezolano, di ken solamente un parti chikito tin e status di refugiado, segun dato di gobierno mes.

Ta mustra bunita anto pa ‘flexibiliza’ e reglanan pa permiso di estadia pa esnan cu tabata legalmente na nos teritorio, pa por haya un extension di nan estadia legal aki, pero no ta toca e asunto cayente di e situacion di miles di persona clandestinamente presente na nos isla. Di un banda nos por comprende, pero no hustifica, e actitud aki. E ministro, mucho menos su partido, no tin gana di toca e tema aki. No ta factible pa simplemente duna permiso na stranhero indocumenta, ni den caso di e Venezolano cu por reclama un status di refugiado den cierto caso, ni den otro caso tampoco. Te ainda nos leynan ta bisa cu persona sin permiso no tin nada ta haci akinan…, y mester percura pa nan bandona e teritorio aki…

Esaki ta implica anto cu no por atende e situacion aki debidamente si no ta bay tin legislacion adapta, loke ta implica tambe envolve parlamento, unda no tin solamente e propio ‘cheerleadernan’ sino tambe oposicion. Esey ta splica anto e actual impasse den cual ta simplemente mantene silencio tocante e tema, cu e speranza cu ningun hende ta ‘lanta cacho for di soño’.

Pasobra, por ta cu nos ta lesa e regla nobo robez. Pregunta: kico ‘drenta nos pais legalmente’ ta significa? Cu nan tabatin un permiso di estadia caba? O cu nan a drenta ‘legalmente’ como turista y despues a bira ilegal? Pasobra esaki ta toca e gran mayoria cu a drenta via aeropuerto y awe ta considera refugiado o migrante, sin opcion pa bolbe nan cas. Tur esakinan por acudi na Dimas anto, via un empleador cu tin o tabatin nan den servicio caba?

Si esey no ta e interpretacion corecto, y e reglanan en berdad ta limita na esnan cu tabatin un permiso caba, no ta atende anto e asunto di miles di indocumentado, cu obviamente ta gana nan pan di cada dia cu trabao, pasobra nos no ta mira nan ta pidi limosna na rotonde, a traves di empleo na un empresa. Un oportunidad continua pa e empresario cu no kier paga loonbelasting, ni prima social, nada. Dia un empleado ilegal haya un accidente, e pais ta responsable segun tratado internacional, y ta carga tur e gastonan envolvi den recuperacion y posible traslado pa su pais di origen. Y unda e multa pa e empresario corupto ta keda?

Aparentemente esey tambe ta pertenece na e secretonan bon warda di nos gobernacion. Nos ta bisa ‘gobernacion’ y nota referi na e actual gobierno so, pasobra pa hopi aña tin un aparente entendimiento entre gobierno y empresario cu nan ta bay ‘suave’ cu aplicacion di sancion cu nos leynan conoce. Resultado: comunidad ta carga tur e peso di e asunto aki: nos ta paga ora nan bira malo y mester di medico o hospital, nos ta paga pa expulsa nan di nos pais, y pa colmo nan no ta contribui na impuesto, salvo BBO ora nan bay cumpra cuminda, pasobra esey si nan ta haci, mescos nos tur.

Mientras tanto, e empresario di mala fe ta probecha manteniendo su producto o servicio mas barata y haciendo mas ganashi cu su actividad economico. Control, ki control? E unico entidad cu nos por duna cierto beneficio di duda ta Banco di Seguro Social (SVB) cu ta yenando varios bashi cu otro instancia ta laga atras den nan ehecucion menos cu mediocre.

Tur esaki ta significa nada menos cu, mientras e mandatario ta balia prensa cu su definicion ambivalente di ken ta esnan cu tabata legalmente caba na nos isla y esnan cu ta drenta awor legalmente, sector priva ta keda liber pa probecha di e ehercito clandestino aki unda nan por opta pa paga nan loke e mercado specializa di labor clandestino ta exigi, cu ta hopi menos cu e pago legal segun nos leynan. Claro cu nos no ta papiando aki di e cantidad di empresario honesto cu ta trata di haci negoshi segun ley. Pero ta hustamente nan ta haya e contratiempo di competencia desleal di esnan cu si ta probecha cu gobierno ta laga, consciente o inconscientemente, pa falta di conocimento o capacidad, un espacio habri pa esnan cu no kier cumpli…

Mañan – 1 di september – nos ta celebra Dia Internacional di Libertad di Prensa. Banda di celebracion y reconocimento di nos gremio lo ta bon si prensa cuminza reflexiona encuanto e preguntanan cu no ta ser haci y tampoco contesta. Manera e asunto a keda awor, tin amplio posibilidad di hiba un maneho intransparente pa duna permiso na persona anteriormente indocumenta, sin cu ta pasa pa formula y implementa oficialmente un amnistia. Esun cu logra haya permiso tin suerte anto y esun cu no haya ta keda forma parti di e ehercito di ilegal cu ta ‘beneficia’ nos empresarionan di mala fe. Tremendo solucion.