Den nos articulo di e siman aki dedica na nos idioma nacional, atencion pa uso di cierto palabra cu a conoce un cierto desaroyo den uso general cu a cambia e forma original, pero den e proceso usando un forma cu ya ta existi y cu tin otro significado. Por ehemplo, awendia masha poco hende ta haci distincion ainda entre ‘nochi’ y ‘anochi’. Practicamente semper ta usa ‘anochi’ pa indica tanto e parti di dia, como pa indica, sea algo cu durante e parti di dia ey ta tuma lugar, o un evento durante e parti di dia ey. E custumber pa haci e distincion entre ‘nochi’ y ‘anochi’ ta casi no existente mas, aunke estrictamente mira e diferencia ta existi.

Pa clarifica mas loke nos kier bisa lo siguiente: Un evento cu ta tuma lugar ‘anochi’, ta indica cu e ta den e lapso di tempo ey anto. Pero di otro banda, e evento mes corectamente ta un ‘nochi’ di celebracion, o un nochi di fiesta, por ehemplo. Esaki ta gramaticalmente corecto, pero esey no a detene e cambio den papia di hende cu a cuminza salta e ‘nochi’ y usa ‘anochi’ den ambos caso. E ‘nochi’ na e momento aki bo ta tende solamente den e saludo ‘bon nochi’. Esey lo keda asina tambe pasobra bisa ‘bon anochi’ no ta zona bon y ta haci e saludo demasiado largo; nos gusta nos expresion conciso y añadi un silaba na esaki no ta bay.

Pasando di nochi pa ‘atardi’ nos ta topa cu algo peculiar: aki nos no tin un distincion entre ‘tardi’ y ‘atardi’ pasobra esun menciona promer no ta existi mes den Papiamento. Aki ‘atardi’ ta indica e parti di dia entre merdia y anochi den tur sentido. Nos no conoce ‘tarde’ tampoco pero ta usa pa esey ‘laat’, obviamente di Hulandes, pero si nos conoce e verbo ‘tarda’ cu ta di mesun origen. Loke nos sa tende hende bisa ta e expresion “tardi o tempran”, manera den “tardi o tempran, bo number lo hunga.” Esaki representando un advertencia na un persona, cu naturalmente ta e transmision directo di e concepto Spaño: ‘tarde o temprano’.

Awor algo tocante origen di e nochi, anochi y e otro partinan di dia. Muy probablemente, como cu ta trata algo masha basico den comunicacion diario, ta parce logico cu e concepto di dia y nochi ta bin di Portugues y no Spaño. E similaridad cu otro idioma crioyo cu origen den Portugues ta grandi. E Criol di Guine Bissau por ehemplo conoce ‘bondia’, ‘bontarde’ (tardi), ‘boi-noti’ o ‘bon-noti’ den cual mescos den Papiamento no ta usa e plural manera Spaño conoce: ‘buenos días’, buenas tardes, buenas noches’. Sin embargo, Portugues conoce mas tanto e forma singular: ‘boa noite’; ‘bom dia’ y ‘boa tarde’ y no e plural, cu si ta existi, ‘boas tardes’, pero no ta di uso general, pero si den uso den cierto region di Portugal.

Un pregunta cu por surgi awor ta: e ‘anochi’ tin similaridad tambe cu Spaño: ‘anoche’, cu sin embargo ta indica algo completamente otro cu cerca nos yama: ‘ayera nochi’. Si nos tira un vista cerca idioma Portugues, nos ta mira cu nan conoce dos forma pa indica ‘anochi’: ‘à noite’ y ‘de noite’. Muy probablemente nos ‘nochi’ y ‘anochi’ ta bin anto di Portugues, desde e promer formacion di nos idioma tanto siglo pasa. Igualmente tambe nos ‘atardi’ ta bin di e mesun idioma aki, unda tin e ‘de tarde’ y tambe ‘à tarde’, unda cada un tin su uso specifico. Nos a adopta un so, mas cu basta…