Den e edicion aki di nos columna semanal tocante nos idioma nacional Papiamento nos ta dedica atencion na cierto desaroyo den uso di nos idioma, cu ta relaciona cu e epocanan cu por distingui den e contacto cu e otro idiomanan importante pa nos. Nos ta referi por ehemplo na un palabra manera ‘over’, tuma mas tanto di Hulandes, pero tambe di Ingles, cu cerca nos ta cumpli cu varios funcion. Pa cuminza ta bon pa conta cu un tempo no tabata tende e palabra aki tanto den e comunicacion y conversacion diario. Esey tabata debi na e epoca ey, di añanan sesenta di siglo pasa y anterior na esey. E tempo ey tabata mas usual e aplicacion di termino adopta di Spaño. Den e añanan despues e comunicacion cu Hulanda a intensifica, a traves di mas hende cu tabata bay studia aya y sigur despues di e exodo grandi pa Hulanda di un parti sustancial di poblacion di Aruba den añanan 80 y despues. Den e intercambio mas intensivo ey, pa falta di conoce e forma usual te na e momento ey, a cuminza usa mas y mas palabranan manera ‘over’. Unda asina a cuminza usa nan?

Por ehemplo, mientras anteriormente den un pregunta lo a usa e forma adopta di Spaño: “Di kico boso ta papiando?” (De qué están hablando?); esaki a bira: “Over di kico boso ta papiando?” Ta completamente corecto pa señala aki cu e adicion di ‘over’ aki no ta necesario, pero simplemente hende a cuminza papia asina, tanto cu el a bira asina acepta cu nos no ta ni consciente cu e uso en realidad ta excesivo, e no ta añadi nada esencial na e forma original.

‘Over’ tin mas aplicacion cu esun trata anteriormente. E ta aparece tambe den forma di un adverbio (bijwoord) cu ta indica lugar, ubicacion. Ehemplo: “E auto a pasa over di e otro bay cay den cunuco na otro banda di caminda.” Aki tambe tabata existi un forma mas antiguo: “E auto a pasa riba e otro bay cay…” Aki nos mester bisa si cu nos no ta asina sigur cu e ‘over’ aki ta di origen Hulandes, o di Hulandes so. Ingles tambe conoce e uso den e sentido aki y e encuentro bastante intensivo cu Ingles ta bay back como un siglo caba. Den e caso particular trata aki, e auto cu a pasa ‘over’ por ta coresponde cu e intercambio ey. Sin embargo, tin otro caso unda nos ta sigur cu e ‘over’ ta di origen Hulandes. Esey ta den por ehemplo: “Mi kier a papia cu bo ‘over’ di e asunto aki.” Den idioma Ingles bo lo a bisa: “I wanted to talk to you about this matter.” Ta mas probable cu e ‘over’ ta bin di: “Ik wilde met jou over deze zaak praten.” Atencion: te awe ainda e forma mas antiguo ta parti di nos idioma y ta perfectamente usable: “Mi kier a papia cu bo tocante e asunto aki.” Y si acaso bo ta usa e forma tradicional aki, por fabor no comete e eror di añadi e ‘di’ den e asunto, loke nos ta mira hopi: “Mi kier a papia cu bo tocante di e asunto aki.” Den un anterior edicion nos a dedica amplio atencion na e adicion di e palabra ‘di’ sin cu e tin un funcion real, manera den: ‘durante di’, ‘tocante di’, ‘encuanto di’, ‘mediante di’ y algun mas.

Nos tin caso tambe unda por bisa sigur cu henter un expresion ta bin di Hulandes. Esey ta e caso ora un hende ta bisa, por ehemplo den un negoshi of organizacion: “Pero no ta ami ta bay over di esey.” Aki a copia textualmente e frase Hulandes: “Maar daar ga ik niet over.’ Loke ta significa cu e no ta e persona pa atende e asunto particular ey; e lo mester yama su colega anto. Den Papiamento antiguo pero vigente keto bay: “Pero no ta ami ta atende esey.”

Asina nos por ripara cu adopta di otro idioma no ta solamente un cuestion di inclui palabra den nos vocabulario; ta trata tambe di incorpora forma di expresion, parcial o completamente. Un banda menos conoci di e encuentro di e idiomanan, cu sigur ta añadi na riqueza di Papiamento.