Abuso di mucha ta un tema cu ta keda relevante na Aruba y lamentablemente ta uno cu aunke e ta un problema actual grandi, no semper e ta haya e atencion cu e merece. Tin biaha e ta bin dilanti solamente na momento cu casonan lamentable di abuso sucede y despues ta pasa atrobe pa background.

Den un entrevista cu parlamentario y lider di fraccion RAIZ, Misha Raymond, el a elabora riba kico ta bira e enfoke pa e proximo periodo despues di logra pasa e ley di logopedie y di e temanan cu e ta bay enfoca riba dje ta derechonan di mucha.

“Semper mi a bisa cu mi kier bringa pa posicion di nos muchanan den comunidad, locual tin hopi pa haci riba e area ey,” el a expresa.

Na momento cu el a drenta den parlamento, of den politica, un area cu el a enfoca riba dje tabata logopedi, cual, segun el a indica, tabata algo cu por a wordo realisa lihe pasobra e tabata regla caba den ley di AZV cu ta bisa cu LBHAM lo por habri logopedie den pakete basico.

Sinembargo e trayecto di ley aki, Raymond a remarca, a mustra con tin biaha procesonan ta cana poco poco na Aruba. “Tin biaha bo mester para fuerte y bringa pa cierto cosnan aunke kizas tin mas hende no ta compronde dicon bo ta bringa pa cierto cosnan. Mi ta kere ora ta trata mucha bo mester hacie cu urgencia,” el a resalta.

E parlamentario a indica cu ora cu procesonan tarda mas di loke ta necesario, esaki ta afecta e posibilidad cu muchanan por beneficia di e cambionan di ley, cu tal bes na e momento ey nan mester di dje cu urgencia.

“Muchanan no ta keda mucha pa semper. Si awe bo por yuda un mucha di cinco aña, pa ora e tin 10 e no por beneficia di locual bo tabata bringa pe na e momento ey. Pa mi esey ta hopi importante,” el a enfatisa.

Raymond a splica cu actualmente e ta trahando riba un ley pa cambia e Constitucion di Aruba pa inclui derechonan di mucha den e Constitucion. Pa esaki, el a indica, nan a pidi conseho di Universidad di Aruba y tambe di Universidad di Leiden cu ta traha cu e hoogleraar di derechonan di mucha na Hulanda.

E proceso na Universidad di Aruba keda cla caba y el a splica cu nan a haci Universidad di Aruba e pregunta si tin balor agrega, si tin sentido pa inclui derecho di mucha den e Constitucion di Aruba, mirando cu ya caba tin leynan cu ta atende cu derecho di mucha. E contesta cu nan a ricibi di Universidad di Aruba tabata si.

Ademas di esaki, el a agrega, Universidad di Aruba a yuda tambe cu informacion pa e memorie van toelichting, cual ta indica con ta splica e articulonan cu a hinca den e ley, pakico ta hinca e articulonan ey y kico e lo por nifica pa e grupo cu nan ta trahando e ley p’e.

Algo similar nan a pidi Universidad di Leiden, pero na Leiden nan ta bay haci esaki riba un escala mas grandi, mundial. E parlamentario a menciona cu nan a haya un conseho preliminar si caba for di Universidad di Leiden cu ta bisa cu si Aruba logra haci esaki, logra hancra derechonan di mucha den Constitucion, Aruba lo ta e prome den Reino pa tin derecho di mucha asina bon hancra, ni Hulanda tin esey. “Nan ta hopi entusiasma pa wak con leu por yega cu esaki,” el a bisa.

Parlamentario Raymond a splica cu un di e articulonan cu tin den e ley ta cu tur mucha tin derecho di no wordo abusa, fisicamente, emocionalmente, sexualmente, no ta importa ki forma e ta, e articulo ta bisa cu tur mucha tin derecho di no wordo abusa.

El a resalta cu si nan tin esey hancra den e Constitucion, esey ta bira nan derecho constitucional, esey ta ancra e posicion di mucha hopi miho pa loke ta debatenan di ley, pa loke ta debatenan di cosnan cu mester sucede, leynan cu mester cambia pa e muchanan, entre otro.

“Esey ta un proceso andando. Mi ta hopi emociona pa cuminsa bringa pe, sobretodo den parlamento, pasobra e parti tras di porta cera cu ta kico tur mester bin, cambionan etc., tur esey ta pasando, pero nos kier yega na e punto cu nos por hib’e den debate den parlamento,” el a enfatisa.

Den luna di juni e parlamentario a presenta algun cifra cu investigacion di Phd. candidata Clementia Eugene a revela pa loke ta trata abuso di mucha na Aruba.

Durante su presentacion na e Comision di Asuntonan Social di Parlamento, Sra. Eugene a resalta cu na Aruba 80% di mucha ta ser abusa fisicamente.

E investigacion tabata consisti di un encuesta digital cu a wordo realisa na un cantidad di 895 mucha entre e edadnan di 12 pa 17 aña. E edad medio tabata 14.5. E muchanan a ser selecta arbitrariamente entre 11 scol secundario (73 klas) y a representa tur districto di Aruba y 77% di e muchanan ta di Aruba.

Algun di e resultadonan di e investigacion cu e parlamentario a presenta ta revela cu 80% di e muchanan a experencia abuso fisico; 62.2% di e muchanan a experencia abuso emocional; 49.1% di e muchanan a experencia abuso fisico severo; y 20.4% di e muchanan a experencia abuso sexual.

E cifranan aki ta realmente alarmante y por deduci cu esaki no ta inclui mucha- y hobennan cu no a participa cu lo por a experiencia algun di abuso y mucha- y hobennan cu tin miedo di bin pa dilanti y vocifera cu nan ta of a yega di ta victima di algun tipo di abuso.