Un mucha di 5 aña recientemente a keda envolvi den un caso tristo cu no a bira mucho conoci. Pa motibo di fayo di autoridadnan di Aruba, su mama a biba e temor di mas grandi cu un mama por biba, e perdida di un yiu.

Hechonan

E caso aki ta trata di un pareha Venezolano cu a yega Aruba algun añanan atras y nan no a regula nan status migratorio kedando na isla di un manera ilegal, di e relacion aki a nace un yiu cu awor tin 5 aña. E pareha a separa y e mama a bay biba su so cu su yiu chikito cargando tur e responsabilidad manera un mama soltero sin ayudo di e tata, sinembargo, nan tabata den contacto pa asina e tata por pasa tempo cu su yiu.

Discusionnan tabata tuma luga debi cu nan tabata separa y e mama a haya un partner, e tata mes tabata gaña bisando cu e mama tabata abusa su yiu loke a resulta falso debi na un rapport cu a ser haci pa su dokter mes indicando cu e mucha loke tabatin ta un problema di constipacion.

Algun dianan atras, e tata a bay busca su yiu pa supuestamente hib’e na un fiesta siendo cu e tabatin un otro plan scondi na unda cu a haya informacion cu e persona aki tabatin cierto documentonan di Venezuela “manipula,” na Aruba el a acerca consulado di Venezuela unda el a haya un papel cu e datonan di e mucha cu posteriormente a us’e como su paspoort.

Dia el a bay busca su yiu, el a bay cas di e mama pero un discusion a cuminsa entre ambos y a duna como resultado cu e tata a ranca e mucha y bay cune, e mama a purba stop’e pero e no a logra y casi e tata a core e auto riba e mama cu par di minuut despues a yama polis pa atende e caso aki.

A resulta cu e tata a sali for di Aruba cu e mucha via aeropuerto sin paspoort y sin e permiso di e mama, nan a biaha pa Republica Dominicana y posteriormente nan a bay Venezuela.

Un cadena di fout

Siguiente dianan, ora nan a bay check e caso e polis cu a atende e mama e anochi di e incidente no a traha un rapport di e caso aki, pa ki motibo? Akinan e pregunta ta surgi y ta coincidi cu algun denuncianan cu un fundacion a yega di haci, debi cu e mama y e mucha no tabatin documentonan di status legal na Aruba esey ta nifica cu nan no mag di entrega un keho na polis ni haci un rapport di loke a pasa e dia ey?

Greg Peterson ken ta e persona cu ta representando y dunando sosten na e mama y tambe ta un activista conoci den comunidad di Aruba a conta na redactor di Aruba e caso aki, el a informa cu el a skirbi dos carta, un dirigi na su excelencia Sr. Gobernador di Aruba, Alfonso Boekhoudt, unda Peterson ta expone tur e iregularidad cu e tata a comete sin laga atras cu autoridadnan manera migracion, no a cumpli cu e reglanan di biahe pa loke ta trata secuestro di muchanan y un fiscal di Ministerio Publico ken manera Peterson a declara, no a coopera pa asina Interpol por haci su trabou di detene e tata ora e tabata na Republica Dominicana y por a manda e mucha back na Aruba, den esaki e fiscal e cuestion a viola e articulo 35 di Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) cu ta papia di obligacion di Estadonan pa coopera internacionalmente pa preveni secuestro di muchanan, benta of trata di mucha.

Den e carta tambe ta papia di articulo 2 di IVRK cu ta prohibi discriminacion pa cualkier motibo, incluyendo di nacionalidad y situacion migratorio, tanto autoridadnan y e mesun fiscal di Ministerio Publico -ken a dicidi di no procesa legalmente e secuestrador- ta parce cu a discrimina pa e motibo aki, di no protege e mucha di e situacion cu tabata tumando luga debi na su status migratorio.

Den e carta aki e ta solicita na su excelencia Sr. Gobernador pa investiga y haci un evaluacion di autoridadnan envolvi den e caso aki “ta parce cu na Aruba ta necesario desaroya y implementa maneho pa preveni discriminacion y prehuicio na e ora di tuma decisionnan cu consecuencianan grave”.

Den e segundo carta cu ta dirigi na Hof van Justitie, Peterson ta indica cu segun e ‘opportuniteitsbeginsel’ e fiscal tin e facultad di abstene su mes di procesa e persona aki si e caso no ta di interes publico pero debi na e caso grave aki di a comete delito y e obligacionnan internacional cu Reino di Hulanda tin pa loke ta trata derechonan di mucha, ta parce cu su decision ta contrario cu loke estado di derecho y interes publico di Reino ta para pe.

Basa riba esaki, Peterson ta solicita na Corte di Apelacion pa revisa e decision di Ministerio Publico y pa considera emiti un orden pa procesa e secuestrador, e accion aki ta concorda no solamente cu legislacion nacional sino tambe cu obligacionnan internacional y principio fundamental di husticia.

Dicon autoridadnan y e mesun aerolinea a laga nan bay, violando ley?

Den esaki por a mira e cadena di fout cu a ser cometi tanto pa Cuerpo Policial, Departamento di Migracion Aruba y hasta e aerolinea cu a laga e tata y e yiu subi avion sin paspoort y sin permiso di e mama.

Un mucha di 5 aña no tin comprension di loke ta trata un status migratorio y tampoco mag di discrimina nan segun derechonan fundamental pa motibonan di nacionalidad, pa esaki un otro pregunta ta bin dilanti na autoridadnan concerni, si e mucha tabata un Hulandes of un Mericano, kisas den nan caso autoridadnan si lo a actua? Por imagina e daño cu esaki lo por causa pa Aruba su publicidad na nivel mundial y su turismo?

Parlamento di Aruba y esnan den dje cu ta encarga di crea leynan, kico ta haciendo pa cu derechonan di muchanan?

Sinembargo, no por laga atras e angustia y e dolor cu un mama ta sinti den un caso asina aki, sin sa unda su yiu ta, con e ta, kico e ta sinti y kico e tata mes tabata dispuesto pa haci pa aleha e mucha di e mama cu segun articulo 9 di IVRK ta señala, ni un mucha por ser separa arbitrariamente di su mama autoridadnan ta esun cu ta determina esey.

Esaki ta un acto di discriminacion y ademas ta secuestro cu a ser cometi den nanishi di esnan cu tabatin e autoridad pa evita esaki of kisas nan no tabata interesa di cumpli cu ley, door di ta Venezolanonan indocumenta, kisas tabata mas facil pa laga nan bay na su pais back cu pa laga nan keda na Aruba.

Nan a acudi na diferente organisacionnan internacional manera HIAS, OIM y UNHCR, ademas su excelencia Sr. Gobernador a duna contesta na e carta y mesora a cuminsa actua den e caso aki cu tambe ta bay ta den corte e proximo 1 di november unda si hues ta dicta na fabor, e fiscal di Ministerio Publico mester persigui e persona aki legalmente. Finalmente e mama a logra reuni cu su yiu na Venezuela unda tambe a haya e señal cu e tata tabata buscando un pasashi pa bay te frontera di Venezuela y di eynan crusa y bay Colombia.

Nota di redaccion: Gobernador a pidi na autoridadnan envolvi un maneho actual pa casonan asina y na mesun momento ta pidi na esnan cu tin autoridad pa mustra un tiki di empatia pa tur mucha sin importa nan nacionalidad, un mucha no ta un file.