Diabierna 1 di september Minister di Finanzas y Cultura, Xiomara Maduro, a entrega presupuesto di pais Aruba pa aña 2024. Durante un conferencia di prensa Minister Maduro a elabora ariba informacion cardinal y algun cambio importante pa loke ta trata e presupuesto 2024.

Maduro a resalta cu presupuesto di pais Aruba a wordo entrega na tempo na Parlamento di Aruba. Den nos constitucion tin poni cu prome cu 1 di september mester haci entrega di presupuesto di parlamento pa e aña siguiente na Parlamento di Aruba pa asina esaki por tin tempo suficiente pa parlamento por pasa den dje pa despues hiba e debate publico pa esaki por wordo aproba y asina cu aña bolter pais Aruba por tin su presupuesto,” el a indica.

El a enfatisa cu esaki ta e di dos biaha despues di 15 aña cu gobierno ta entrega e presupuesto na tempo. Un presupuesto, el a subraya, cu ta conta cu un surplus di 70 miyon florin. El a indica cu aña pasa tambe ta prome biaha cu e presupuesto di pais Aruba a conta cu un surplus y tendencia aki a sigui den e aña aki.

Ademas di esaki, Minister Maduro a indica cu pa prome biaha e presupuesto ta conta cu un nota di presupuesto 2024. El a señala cu e nota di presupuesto ta splica na un manera hopi simpel e partinan cu mas ta resalta di e presupuesto 2024 di pais Aruba.

El a splica cu por wak entre otro indicadornan cu ta importante pa asina por yega na un finanzas publico sostenibel y tin e normanan cu ta importante, entre otro. “E nota aki ta un compilacion no solamente pa yuda Parlamento di Aruba, pero specialmente pa e comunidad di Aruba y tambe prensa, pa asina por tin e informacion aki pa por hiba un debate na nivel cu informacion corecto pa cada ken por saca nan opinion,” el a remarca.

El a agrega cu banda di esaki presupuesto di pais Aruba e biaha aki tin hopi mas informacion compara cu otro añanan. Den e presupuesto di otro añanan tambe tabatin informacion y a cuminsa drecha e producto, full e parti presupuestario di pais Aruba y ademas nan a ricibi yudansa den pandemia di IMF cu a duna asistencia tecnico ariba e parti presupuestario.

E mandatario a indica cu e recomendacionnan a wordo aplica y como gobierno nan a bin ta brinda mas transparencia financiero.

El a sigui splica cu den presupuesto 2024 tin mas informacion ariba por ehemplo e debe di pais y con esaki ta desaroya, pero di otro banda ta splica tambe con Aruba ta anda cu e parti financiero, kico ta e puntonan ora cu ta busca fondonan pa por financia e presupuesto.

“Hopi ta papia cu ora nos bay riba mercado internacional of riba mercado local, pero e biaha aki e presupuesto ta contene informacion aki pa no solamente parlamento pero pa pueblo tambe por tin un bista ariba di kico e ta trata pa por hiba un bon debate ariba esaki,” Minister Maduro a bisa.

El a indica cu tin informacion tambe ariba por ehemplo kico ta e risiconan cu tin y tambe un comparacion entre presupuesto 2024 y presupuesto 2023, unda cu ta mustra dicon e entradanan ta subi, dicon e gastonan ta subi, e desaroyo di esaki y tambe tin indicadornan di finanzas publico pa asina por sigui kico ta e indicadornan cu ta mustra avancenan y cu ta bayendo den bon dieccion y tambe ta splica con ta trata cu e necesidad financiero di pais Aruba.

Manera ta custumber Minister Maduro a presenta informacion di e cifranan mas clave na unda por wak entre otro entrada di pais Aruba, cu ta na 1.682 miyon florin cu ta wordo premira pa otro aña cu un gasto di 1612 miyon florin, locual ta mustra un surplus di 70 miyon florin.

Banda di esaki por wak informacion di otro cifranan. Entre otro cu Aruba lo ricibi 755 miyon florin na impuesto indirecto y 562 miyon florin na impuesto directo. Aruba ta bay core cu gastonan di interes di 281 miyon florin, subsidio cu Aruba ta brinda ta 230 miyon florin, servicio y producto ta na 219 miyon florin, gastonan di personal ta na 468 miyon florin, fiansa pa estudio ta na 20 miyon florin y inversion cu tambe ta na 20 miyon florin.

“Importante ta pa menciona cu nos tin un surplus financiero di 70 miyon florin cu ta ekivalente na 1% di Aruba su GDP y tambe pa aña 2024 ta bay tin un necesidad financiero di 302 miyon florin,” e mandatario a resalta.

El a señala cu den e nota di presupuesto ta brinda informacion tambe di e perspectiva economico y inflacion. Un punto importante pa un pais pa midi si e ta avansa si of no y pa mira si tin crecemento economico.

El a splica cu den e grafico 1 por mira na e parti blauw cu Aruba ta keda conoce crecemento economico y te cu aña 2024 Aruba tin un crecemento constante. Banda di esaki ta mustra inflacion pasobra esaki tambe ta afecta e bienestar di un pais y por ta mira cu di aña 2023 pa aña 2025 Aruba ta keda bao di loke ta inflacion mundial y den aña 2024 por mira riba e grafico cu Aruba ta hasta keda bao di e inflacion cu tin na Hulanda.

“Den debate publico hopi biaha nos ta tende cu inflacion ta haltisimo na Aruba pero nos tin cu wak rond tambe con esaki ta pa locual cu ta e mundo cu nos ta biba den dje, pero si bo mira e reino cu nos ra biba den dje bo ta wak cu tin un diferencia caminda cu Aruba ta keda bao di e inflacion cu ta presenta, pero tambe cu ta presenta den reino,” el a bisa.

Pa loke ta e normanan financiero cu pais Aruba mester tene su mes na dje den e añanan binidero Minister Maduro a splica cu por ehemplo na 2024 mester tin un saldo financiero di 1% di Aruba su GDP, surplus. Banda di esaki tin algun otro norma, na 2027 e gasto di personal mester cubri 10% di e GDP, na 2031 e quota di debe mester yega na 70% di e GDP y na 2040 e quota di debe mester yega na 50% di e GDP.

“Esaki ta e normanan financiero cu pais Aruba mester a tene su mes na e tempo cu ta indica pa asina por ta den e acuerdonan cu a cera cu Hulanda, pero principalmente pa nos mes por tuma e decisionnan necesario pa cumpli cu e normanan aki pa hiba bo na e sostenibilidad financiero cu tin mester,” el a enfatisa.